"Catnip" (Kedi Nanesi) Nedir?
Catnip veya kedi nanesi (bilimsel adıyla Nepeta cataria), nane ailesinden gelen, genellikle bahçelerde yetişen ve en çok kediler üzerindeki tuhaf ve öforik etkileriyle bilinen bir bitkidir. Bu etki, bitkinin yapraklarında ve saplarında bulunan "nepetalakton" adlı bir kimyasaldan kaynaklanır.
Kediler Üzerindeki Etkisi: Bir kedi, catnip kokusunu aldığında, nepetalakton molekülleri burun dokusundaki reseptörlere bağlanır. Bu reseptörler, beyinde mutluluk ve öfori ile ilişkili bölgeleri uyarır. Bu durum, kedilerde genellikle şu davranışlara yol açar: Bitkiye sürtünme, yalanma, çiğneme, kafa sallama, yuvarlanma, miyavlama ve aşırı hareketlilik. Bu "sarhoşluk" hali genellikle 5 ila 15 dakika sürer ve ardından kedi bir veya iki saatliğine bitkiye karşı duyarsızlaşır.
Genetik Bir Tepki: Catnip'e tepki verme, kalıtsal bir özelliktir. Tüm kediler bu bitkiden etkilenmez. Kedi popülasyonunun yaklaşık %70-80'inin catnip'e tepki verdiği, geri kalanının ise bu kimyasala karşı tamamen duyarsız olduğu düşünülmektedir. Ayrıca, yavru kediler (genellikle 6 aydan küçük) ve yaşlı kediler de genellikle tepki vermezler.
Zararlı mıdır?: Catnip, kediler için toksik değildir ve bağımlılık yapmaz. Tamamen güvenli ve eğlenceli bir uyarıcı olarak kabul edilir. Genellikle oyuncakların içine konularak veya doğrudan yere serpilerek kedilerin oyun oynamasını, egzersiz yapmasını ve stresten arınmasını teşvik etmek için kullanılır. Ayrıca aslan, kaplan ve leopar gibi diğer büyük kedigillerin de catnip'e benzer tepkiler verdiği gözlemlenmiştir.