Fırtınalarda Duyulan O Tipik Koku Nedir? (Petrikor ve Ozon)
Fırtınalardan önce veya sonra havada duyulan o temiz, keskin ve topraksı kokunun aslında birkaç farklı kaynağı vardır. Yağmurdan hemen önce veya ilk damlalar düştüğünde duyulan topraksı kokuya "petrikor" denir. Bu koku, uzun kurak dönemlerde bitkilerin salgıladığı ve kaya ile toprak yüzeylerinde biriken yağlı bileşiklerden kaynaklanır. Yağmur yağdığında, düşen damlalar bu bileşikleri ve topraktaki "geosmin" adlı bir maddeyi (toprak kokusunun ana kaynağı olan bir bakteri ürünü) içeren minik hava kabarcıkları (aerosoller) halinde havaya fırlatır. Rüzgar da bu kokuyu etrafa yayar.
Şimşekli fırtınalar sırasında ve sonrasında ise, daha keskin ve temiz bir koku olan "ozon" kokusu hissedilebilir. Şimşeğin yarattığı muazzam elektrik yükü, atmosferdeki normal oksijen moleküllerini (O²) parçalayarak tekli oksijen atomlarına ayırır. Bu kararsız oksijen atomları, diğer oksijen molekülleriyle hızla birleşerek üç oksijen atomundan oluşan ozon (O³) molekülünü meydana getirir. Fırtınanın yarattığı hava akımları, yükseklerde oluşan bu ozon gazını aşağı seviyelere taşıyarak bizim o karakteristik "temiz" veya "elektriksel" kokuyu almamızı sağlar.
Kelimeler: petrikor, ozon, fırtına kokusu, yağmur kokusu, meteoroloji, kimya
İlgini Çekebilir
Siyasette "Kimlik Politikası" (Identity Politics) Ne Anlama Gelir?
"Kimlik politikası", insanların belirli bir ırk, etnik köken, din, cinsel yönelim, cinsiyet veya sosyal sınıf gibi ortak bir kimliği paylaşan gruplara
Görüntüle"Dilimin Ucunda" Fenomeni (Tip-of-the-Tongue) Neden Olur?
"Dilimin ucunda" fenomeni (İng: Tip-of-the-tongue state), bir kelimeyi bildiğinizden emin olduğunuz, hatta bazen baş harfini veya hece sayısını hatırl
Görüntüle"Proxy Sunucu" (Vekil Sunucu) Ne İşe Yarar?
Proxy sunucu veya vekil sunucu, sizin bilgisayarınız ile internet arasında bir "aracı" veya "ağ geçidi" olarak görev yapan bir sunucudur. İnternete do
GörüntüleBir Kapı Zili (Elektrikli) Nasıl Çalışır?
Geleneksel bir elektrikli kapı zilinin çalışma mekanizması, "elektromıknatıs" prensibine dayanır. Zil düğmesine basıldığında, bir elektrik devresi tam
GörüntüleKertenkeleler neden kuyruklarını bırakır?
Kertenkeleler, yırtıcılardan kaçarken dikkat dağıtmak için kuyruklarını bırakabilirler. Kuyruk, bir süre hareket etmeye devam eder ve avcının dikkatin
Görüntüle"Dorse" ve "Treyler" Nedir?
Dorse ve Treyler, bir çekici veya kamyon tarafından çekilen, yük taşımak için kullanılan ancak kendi motoru olmayan araçlardır. Aralarında yapısal bir
GörüntüleFizikte "Sarkaçlı Saatler" Zamanı Nasıl Bu Kadar Doğru Ölçer?
Sarkaçlı saatler, on yedinci yüzyıldan yirminci yüzyılın başlarına kadar en doğru zaman ölçme teknolojisiydi. Doğruluklarının sırrı, bir sarkacın "sal
GörüntüleArılar Nasıl Bal Yapar?
Bal yapım süreci, tarlacı arıların çiçeklerden "nektar" adı verilen tatlı sıvıyı toplamasıyla başlar. Arılar, bu nektarı uzun, tüp benzeri dilleriyle
GörüntüleSes Kartı Nedir?
Ses kartı, bir bilgisayarın dijital ses verilerini, hoparlörlerin veya kulaklıkların çalabileceği analog ses sinyallerine dönüştüren ve aynı şekilde m
GörüntüleAğacın Yaşı Nasıl Hesaplanır?
Bir ağacın yaşını belirlemenin en bilinen ve en doğru yöntemi, ağacın gövdesindeki halkaları saymaktır. Bu bilim dalına "dendrokronoloji" denir.Büyüme
Görüntüle