Bir Gaz Lambası (veya Mum) Nasıl Işık ve Isı Verir?

Bir gaz lambasının veya mumun ışık ve ısı vermesi, "yanma" adı verilen kimyasal bir reaksiyona ve bu reaksiyon sırasında ortaya çıkan "akkorluk" (incandescence) ilkesine dayanır. Yakıt (gaz lambasında gazyağı, mumda parafin) bir fitil aracılığıyla yukarı doğru çekilir.

Fitilin ucunda, yakıt buharlaşır ve havadaki oksijenle karışır. Bir ısı kaynağıyla (kibrit gibi) tutuşturulduğunda, bu yakıt-oksijen karışımı yanmaya başlar. Bu yanma reaksiyonu sırasında, yakıt molekülleri parçalanır ve büyük miktarda ısı açığa çıkar. Alevin içinde bulunan ve tam olarak yanamayan mikroskobik karbon (kurum) parçacıkları, bu yüksek sıcaklık nedeniyle akkor haline gelerek parlamaya başlar. İşte bu parlayan kurum parçacıkları, bizim gördüğümüz o sarımsı ışığı üretir. Yanma reaksiyonu aynı zamanda ısıyı da çevreye yayar. Yani ışık, aslında yanma sonucu aşırı ısınan minik katı parçacıkların ışımasıdır.

Kelimeler: gaz lambası, mum, yanma, akkorluk, ışık, ısı, kimya