İpek Nasıl Elde Edilir?
İpek, "ipek böceği" (Bombyx mori) tırtılının, pupa evresine girmek için kendine ördüğü kozadan elde edilen doğal bir protein lifidir. İpek üretimi (ipekçilik), ipek böceklerinin dut yapraklarıyla beslenmesiyle başlar.
Tırtıl yeterince büyüdüğünde, başının altındaki iki özel salgı bezinden "fibroin" adı verilen sıvı bir protein salgılamaya başlar. Bu iki fibroin iplikçiliği, ağzından çıkarken "serisin" adı verilen yapışkan, zamk benzeri bir madde ile birleşerek tek bir iplik haline gelir. Tırtıl, bu kesintisiz ipliği, sekiz şeklindeki kafa hareketleriyle kendi etrafına örerek bir "koza" oluşturur. Bu işlem birkaç gün sürer ve tek bir koza, bir kilometreye kadar uzayabilen tek bir ipek ipliğinden oluşabilir. İpek lifini elde etmek için, kozalar genellikle içindeki pupanın kelebeğe dönüşmesini beklemeden sıcak suya atılır. Sıcak su, hem pupayı öldürür hem de serisin zamkını gevşeterek ipek ipliğinin kozadan tek bir parça halinde çözülmesini ve sarılmasını kolaylaştırır. Birkaç kozadan gelen ince iplikler bir araya getirilerek daha kalın ve daha kullanışlı ipek iplikleri oluşturulur.