Kum Tepeleri (Dunes) Nasıl Oluşur ve Hareket Eder?

Kum tepeleri, rüzgar tarafından taşınan kum tanelerinin bir engel etrafında birikmesiyle oluşan dinamik yer şekilleridir. Oluşumları için üç temel unsur gereklidir: bol miktarda gevşek kum, sürekli esen bir rüzgar ve kumun birikmesini sağlayacak bir engel.

Süreç, rüzgarın kum tanelerini "sıçratma" (saltation) adı verilen bir hareketle taşımasıyla başlar. Rüzgar, bir engel (bir kaya veya bir bitki gibi) ile karşılaştığında yavaşlar ve taşıdığı kumu engelin rüzgar almayan tarafına bırakır. Zamanla bu kum birikintisi büyür. Kum tepesinin rüzgara bakan yüzü (rüzgarüstü yamaç) daha az eğimliyken, rüzgar almayan yüzü (rüzgaraltı yamaç) daha diktir. Rüzgar, kumu tepenin zirvesine kadar taşır ve zirveyi aşan kum taneleri dik olan rüzgaraltı yamacından aşağı kayar. Bu sürekli kum taşınması ve kayması, kum tepesinin zamanla rüzgar yönünde yavaşça "göç etmesine" veya hareket etmesine neden olur.

Kelimeler: kum tepesi, dune, çöl, rüzgar, erozyon, birikim, jeoloji, coğrafya

İlgini Çekebilir

"Reyting" ve "Share" Nedir?

Reyting ve Share, televizyon yayıncılığında, bir programın izleyici kitlesinin büyüklüğünü ölçmek için kullanılan iki temel ve birbiriyle ilişkili anc

Görüntüle
Jelibon (Haribo) Nasıl Yapılır?

Jelibon gibi jelatin bazlı şekerlemeler, o kendine has çiğnenebilir ve esnek dokusunu, "jelatin" adı verilen bir protein sayesinde kazanır. Üretim sür

Görüntüle
Buzullar Nasıl Hareket Eder?

Devasa buz kütleleri olan buzullar, katı gibi görünseler de aslında çok yavaş hareket eden "buz nehirleri"dir. Bir buzulun hareket etmesi iki ana meka

Görüntüle
Karıncaları ezmeden neden yön değiştiririz?

İnsanlar çoğu zaman bilinçli olarak karıncaları ezmemeye çalışır. Bu empati ve doğaya saygı gibi değerlerle ilgilidir.Ayrıca hareket eden küçük varlık

Görüntüle
"Tunguska Olayı" Neydi?

"Tunguska Olayı", 30 Haziran 1908 sabahı, Sibirya'nın orta kesimlerindeki Podkamennaya Tunguska Nehri yakınlarında, ıssız bir bölgede meydana gelen so

Görüntüle
Tarihte "Hansa Birliği" (Hanseatic League) Neydi?

Hansa Birliği, Orta Çağ'ın sonlarından Erken Modern Dönem'e kadar (yaklaşık 13. - 17. yüzyıllar), Kuzey Avrupa'daki (özellikle Baltık Denizi ve Kuzey

Görüntüle
Evde Kendi Balık Yemini Nasıl Hazırlarsınız?

Akvaryum balıklarınız için evde kendi yemlerinizi hazırlamak, hem daha besleyici alternatifler sunar hem de ekonomik bir çözüm olabilir. Ticari yemler

Görüntüle
Uzayda "Apsidal Presesyon" (Yörünge Yalpalama) Nedir?

Apsidal presesyon, bir gök cisminin eliptik yörüngesinin, yörünge düzlemi içinde zamanla yavaşça dönmesi veya "yalpalaması" olayıdır. Bu, yörüngenin u

Görüntüle
Mağaralardaki "Sarkıt" ve "Dikit" Arasındaki Fark Nedir?

Sarkıt ve dikit, özellikle kireçtaşı mağaralarında görülen, "damlataş" (dripstone) olarak bilinen iki ana birikim şeklidir. Her ikisi de aynı süreçle

Görüntüle
Tıpta "Mantar Enfeksiyonları" (Mikoz) Nedir?

Mantar enfeksiyonları veya "mikoz", maya, küf veya dermatofitler gibi mikroskobik mantar türlerinin, insan vücudunun çeşitli bölgelerine yerleşerek ço

Görüntüle