Mimaride "Uçan Payanda" (Flying Buttress) Ne İşe Yarar?
Uçan payanda, özellikle Gotik mimaride, yüksek taş binaların (katedraller gibi) duvarlarını ve çatılarını desteklemek için kullanılan, hem işlevsel hem de estetik bir dış yapısal elemandır.
Gotik mimarlar, daha önce Romanesk mimaride kullanılan kalın, masif ve penceresiz duvarlar yerine, daha yüksek, daha ince ve daha aydınlık (geniş vitray pencerelere sahip) mekanlar yaratmak istediler. Ancak, yüksek bir tonozlu (kemerli) çatının ağırlığı, bu ince duvarların üzerine büyük bir dışa doğru itme kuvveti (yanal basınç) uyguluyordu ve duvarların yıkılmasına neden olabilirdi. Uçan payanda, bu sorunu çözmek için geliştirildi. Yapının ana duvarından biraz uzağa inşa edilen ağır bir payanda (destek kulesi) ile, çatının basıncının en yoğun olduğu noktadan bu kuleye doğru uzanan kemerli bir destekten ("uçan" kısım) oluşur. Bu kemer, çatının yanal itme kuvvetini yakalar, onu ana yapıdan uzaklaştırır ve güvenli bir şekilde yerdeki destek kulesine ve oradan da temele aktarır. Bu dahiyane sistem, Gotik katedrallerin o göğe yükselen, hafif ve aydınlık yapılarına kavuşmasını mümkün kılmıştır.
Kelimeler: uçan payanda, flying buttress, gotik mimari, mimari, katedral, yapı mühendisliği, sanat tarihi
İlgini Çekebilir
"Oynatma Listesi" (Playlist) Nedir?
"Oynatma listesi" (Playlist), bir YouTube kullanıcısının veya içerik üreticisinin, belirli bir sıraya göre düzenlediği bir video koleksiyonudur. İzley
GörüntüleSahra Altı Afrika'nın Kayıp Krallığı: Büyük Zimbabve
Büyük Zimbabve (Great Zimbabwe), günümüz Zimbabve'sinde, Masvingo kenti yakınlarında yer alan, Orta Çağ'dan kalma devasa bir taş şehir harabesidir. Sa
GörüntüleEverest Dağı Her Yıl Ne Kadar Yükseliyor?
Everest Dağı, dünyanın deniz seviyesinden en yüksek zirvesi olarak bilinir ve gerçekten de her yıl çok küçük bir miktar yükselmeye devam etmektedir. B
GörüntüleNeden Bazı Kelimeler 'Dilimizin Ucundadır' Ama Hatırlayamayız?
Bu sinir bozucu his, psikolojide "dilinin ucunda fenomeni" (Tip-of-the-Tongue - TOT) olarak adlandırılır. Bu durum, bir kelimeyi bildiğinizden emin ol
GörüntüleNeden Gök Gürültülü Fırtınalarda Önce Şimşeği Görür, Sonra Sesi Duyarız?
Bir gök gürültülü fırtınada önce şimşeği görüp sonra gök gürültüsünü duymamızın nedeni, ışık ve sesin yayılma hızları arasındaki büyük farktır. Şimşek
GörüntüleNeden Bazı Şarkılar "Dile Dolanır"? (Kulak Solucanı)
"Kulak solucanı" (earworm) veya istemsiz müzikal imgeleme, bir şarkının kısa bir bölümünün, istemsizce ve tekrar tekrar zihnimizde çalması durumudur.
GörüntüleBiyomadencilik (Biomining) Nedir?
Biyomadencilik, değerli metalleri (bakır, uranyum, altın, nikel gibi) cevherlerinden veya atıklarından çıkarmak için bakteri veya arke gibi mikroorgan
GörüntüleBir Yıldızın Rengi Bize Onun Hakkında Ne Gibi Bilgiler Verir?
Bir yıldızın rengi, onun yüzey sıcaklığı hakkında doğrudan bilgi veren en temel özelliktir. Bu durum, günlük hayatta ısıtılan bir metalin renk değişti
GörüntüleAy neden Dünya'dan hep aynı yüzüyle görünür?
Ay, Dünya etrafında dönerken kendi ekseni etrafında da aynı hızda döner.Bu senkronize dönüş, Ay'ın sadece bir yüzünü görmemize neden olur.
GörüntüleAğaçlar Birbiriyle Nasıl "Konuşur"? (Mikorizal Ağlar)
Ağaçlar, kökleri aracılığıyla yer altında kurdukları karmaşık bir ağ üzerinden birbirleriyle iletişim kurar ve kaynak paylaşımı yaparlar. Bu biyolojik
Görüntüle