Şampanya veya Gazlı İçecek Açıldığında Neden 'Fışş' Sesi Çıkar?

Şampanya veya gazlı bir içeceğin kapağı açıldığında duyulan o karakteristik "fışş" sesi ve bazen de görülen duman benzeri buhar, şişenin içindeki yüksek basınçlı karbondioksit (CO²) gazının aniden serbest kalmasıyla ilgilidir. Bu içecekler, üretim sırasında yüksek basınç altında karbondioksit gazıyla doyurulur ve bu gaz, sıvı içinde çözünmüş halde bulunur.

Şişe kapalıyken, sıvının üzerindeki daracık boşlukta da yüksek basınçlı CO² gazı birikir. Kapak açıldığında, bu yüksek basınçlı gaz aniden ve hızla düşük basınçlı dış ortama doğru hücum eder. Bu hızlı gaz çıkışı, ses dalgaları yaratarak o "fışş" sesini oluşturur. Aynı zamanda, gazın bu ani genleşmesi "adyabatik soğuma" adı verilen bir termodinamik sürece neden olur. Hızla genleşen gaz, çevresinden ısı çeker ve kendi sıcaklığını hızla düşürür. Eğer havadaki nem oranı yeterince yüksekse, bu ani soğuma, çevredeki su buharının yoğunlaşarak minik su damlacıkları veya buz kristalleri oluşturmasına, yani görülebilir bir "duman" veya "sis" bulutu meydana getirmesine yol açar.

Kelimeler: şampanya, gazlı içecek, karbondioksit, basınç, adyabatik soğuma, fizik