Ay Nedir?
Ay, Dünya'nın tek doğal uydusudur ve Güneş Sistemi'ndeki beşinci en büyük uydudur. Gezegenimize olan yakınlığı, onu gökyüzündeki en parlak ve en belirgin gök cismi yapar. Ay, Dünya üzerindeki yaşam ve kültür için derin bir öneme sahiptir.
Oluşumu: Dev Çarpışma Teorisi: Ay'ın nasıl oluştuğuna dair en yaygın kabul gören teori, "Dev Çarpışma Teorisi"dir. Bu teoriye göre, yaklaşık 4.5 milyar yıl önce, Dünya henüz çok gençken, Mars büyüklüğünde "Theia" adı verilen bir gök cismi Dünya'ya çarpmıştır. Bu devasa çarpışma, uzaya büyük miktarda enkaz saçmıştır. Bu enkaz, zamanla Dünya'nın yörüngesinde bir araya gelerek Ay'ı oluşturmuştur.
Yüzeyi ve Yapısı: Ay'ın atmosferi yoktur. Bu nedenle yüzeyi, meteor çarpmalarına karşı savunmasızdır ve milyarlarca yıllık kraterlerle kaplıdır. Ay yüzeyinde görülen koyu renkli, düz alanlara "maria" (denizler) denir. Bunlar, geçmişte lav akıntılarıyla dolmuş dev çarpışma havzalarıdır. Açık renkli, dağlık bölgelere ise "terrae" (karalar) denir. Ay, her zaman Dünya'ya aynı yüzünü gösterir; bu duruma "kütle çekim kilidi" denir.
Dünya Üzerindeki Etkileri: Ay'ın Dünya üzerindeki en bilinen etkisi, okyanuslarda "gelgitlere" neden olmasıdır. Ay'ın kütle çekimi, Dünya'daki suları kendine doğru çekerek kabarmalara yol açar. Ayrıca, Ay, Dünya'nın eksen eğikliğini (yaklaşık 23.5 derece) stabilize eder. Bu stabilite olmasaydı, Dünya'nın ekseni zamanla çılgınca yalpalar ve bu da iklimin aşırı derecede değişken ve yaşam için elverişsiz olmasına neden olurdu.