"Batık Maliyet Safsatası" (Sunk Cost Fallacy) Nedir?
"Batık maliyet safsatası", bir projeye veya girişime daha önce önemli miktarda zaman, para veya çaba harcandığı için, o projenin gelecekte başarılı olma ihtimali düşük olsa bile ona yatırım yapmaya devam etme yönündeki mantıksız eğilimdir.
Bu bilişsel yanlılığın temelinde, geçmişteki yatırımları "boşa gitmiş" olarak kabul etmekten kaçınma isteği yatar. Karar verilirken, rasyonel olan sadece gelecekteki potansiyel kazanç ve kayıpları değerlendirmektir; geçmişte harcanan ve geri alınamayan "batık maliyetler"in kararı etkilememesi gerekir. Örneğin, sıkıcı bir filmi sırf bilet parası verdiğiniz için sonuna kadar izlemek, kâr etmeyen bir işe sırf çok para yatırdığınız için para pompalamaya devam etmek veya mutsuz bir ilişkiyi sırf çok zaman harcadığınız için bitirememek bu safsatanın tipik örnekleridir. İnsanlar, "zararın neresinden dönsen kardır" demek yerine, kayıptan kaçınma güdüsüyle mantıksız kararlar alabilirler.
Kelimeler: batık maliyet safsatası, sunk cost fallacy, bilişsel yanlılık, psikoloji, ekonomi, karar verme
İlgini Çekebilir
Mıknatıslı Kapı Tutucuları Nasıl Çalışır?
Mıknatıslı kapı tutucuları, bir kapıyı açık veya kapalı konumda sabit tutmak için manyetizmanın temel prensiplerini kullanan basit ama etkili mekanizm
GörüntüleFosil Yakıtlar ve Bitkiler Arasındaki İlişki Nedir?
Fosil yakıtlar (kömür, petrol ve doğal gaz), günümüzdeki endüstriyel toplumun ana enerji kaynağıdır ve kökenleri, milyonlarca yıl önce yaşamış olan an
GörüntüleGiyilebilir teknolojiler nasıl çalışır?
Giyilebilir teknolojiler, sensörler aracılığıyla vücut verilerini toplar ve analiz eder. Kalp atışı, uyku düzeni, stres seviyesi gibi bilgileri gerçek
GörüntüleBasit "Faiz" (Interest) Kavramı Nedir?
Faiz, en basit tanımıyla, "paranın kirası" veya "paranın zaman değeridir". Ödünç alınan paranın kullanımı için, ödünç verene ödenen bir bedeldir. Aynı
GörüntüleHücre Nedir ve Canlılığın Temel Taşı Neden Odur?
Hücre, bir canlının yaşamsal faaliyetlerini kendi başına gerçekleştirebilen en küçük yapısal ve işlevsel birimidir. Bu nedenle, canlılığın "temel yapı
GörüntüleZaman Neden Hızlı veya Yavaş Geçiyor Gibi Gelir? (Zaman Algısı)
Zamanın akış hızına dair algımız, objektif saat zamanından farklı olarak, yaptığımız aktiviteye, duygusal durumumuza ve dikkat seviyemize bağlı olarak
GörüntülePaslanmaz Çelik Nasıl Temizlenir?
Mutfak aletleri, evye veya beyaz eşyalarınızdaki paslanmaz çelik yüzeyler zamanla lekelenebilir veya parmak izi tutabilir. Paslanmaz çeliği çizmeden v
GörüntüleSanal gerçeklik (VR) ile artırılmış gerçeklik (AR) arasındaki fark nedir?
VR kullanıcıyı tamamen sanal bir ortama taşırken, AR gerçek dünyaya dijital katmanlar ekler. VR genellikle eğlence ve eğitimde, AR ise tasarım ve endü
GörüntüleSarmaşık Gibi Tırmanıcı Bitkiler Duvarlara Nasıl Tutunur?
Tırmanıcı bitkiler, güneş ışığına ulaşmak için rekabette avantaj sağlamak amacıyla, duvar, ağaç gövdesi gibi dikey yüzeylere tutunarak yükselmek için
GörüntüleSaçlarımız Neden Beyazlar (Ağarır)?
Saçlarımızın beyazlaması, aslında bir renk değişimi değil, renk kaybıdır. Her bir saç teli, "folikül" adı verilen küçük bir keseden çıkar. Bu foliküll
Görüntüle