Beyaz Ölüm: Çığ Nasıl Düşer?
Çığ, dağlık ve eğimli arazilerde biriken kar kütlesinin, yer çekimi etkisiyle hızla yamaç aşağı kayması olayıdır. Çığlar, genellikle taze kar yağışından sonra veya sıcaklıkların hızla arttığı dönemlerde meydana gelir.
Kar Katmanları ve Zayıf Tabaka: Bir kış boyunca yağan kar, yamaçta farklı özelliklere sahip katmanlar halinde birikir. Bazı katmanlar sert ve sıkı (kar levhası - slab) iken, bazıları gevşek ve dayanıksız olabilir. Çığ oluşumundaki en kritik faktör, bu katmanların arasında "zayıf bir tabaka"nın bulunmasıdır. Bu zayıf tabaka, yüzey kırağı, derinlik kırağı veya sulu kar gibi dayanıksız kristal yapılarından oluşabilir.
Tetikleyici ve Kırılma: Kararlı bir şekilde duran kar kütlesinin harekete geçmesi için bir "tetikleyici" gerekir. Bu tetikleyici, yeni yağan karın ağırlığı, bir kayakçının veya bir hayvanın geçişi, bir rüzgarın basıncı, hatta yüksek bir ses bile olabilir. Tetikleyici, zayıf tabaka üzerindeki stresi artırarak, onun çökmesine ve üstündeki sert kar levhasının altındaki desteği kaybetmesine neden olur. Bu, zayıf tabaka boyunca hızla yayılan bir "kırılma" (fracture) başlatır.
Kayma ve Hızlanma: Üstteki geniş kar levhası (slab) bir bütün olarak yerinden kopar ve yamaç aşağı kaymaya başlar. Kayma sırasında kar kütlesi parçalanır ve saatte 130 kilometreyi aşan hızlara ulaşabilir. Çığlar, "toz çığ" (gevşek kardan oluşan ve bir bulut gibi hareket eden) veya "levha çığı" (sert kar bloklarından oluşan) gibi farklı türlerde olabilir.