Beynimizdeki "Ödül Sistemi" Nasıl Çalışır?

Beynimizdeki ödül sistemi, hayatta kalmamız için gerekli olan davranışları (yemek yemek, su içmek, sosyal etkileşim gibi) tekrarlamamızı teşvik eden bir dizi nöral yapıdır. Bu sistemin ana kimyasal habercisi "dopamin" adı verilen bir nörotransmitterdir.

Keyifli veya ödüllendirici bir aktivite yaptığımızda veya beklediğimizde, beynin "ventral tegmental alan" (VTA) adı verilen bölgesindeki nöronlar aktive olur ve "nükleus akkumbens" gibi diğer bölgelere dopamin salgılarlar. Bu dopamin salınımı, bize haz ve motivasyon hissi verir. Beyin, bu hissi tekrar yaşamak istediği için, dopamin salınımını tetikleyen davranışı öğrenir ve tekrarlama eğilimi gösterir. Bu sistem, öğrenme ve motivasyon için hayati öneme sahip olsa da, bağımlılıkların (madde, kumar vb.) gelişmesinde de merkezi bir rol oynar, çünkü bu maddeler sistemi yapay olarak aşırı uyararak doğal ödüllerden çok daha güçlü bir dopamin salınımına neden olur.

Kelimeler: ödül sistemi, dopamin, beyin, nörobilim, motivasyon, bağımlılık, psikoloji

İlgini Çekebilir

Parmak İzi Nedir ve Neden Herkeste Farklıdır?

Parmak izi, parmak uçlarımızdaki derinin üzerinde bulunan, "sürtünme çizgileri" adı verilen ince kabartı ve girintilerden oluşan desendir. Bu desenler

Görüntüle
Tuz Nedir ve Neden Hayat İçin Bu Kadar Önemlidir?

Sofra tuzu olarak bildiğimiz madde, kimyasal adıyla "sodyum klorür" (NaCl), sodyum ve klor elementlerinin iyonik bağlarla birleşmesiyle oluşan kristal

Görüntüle
Kurşun Kalemin Ucu Aslında Neden Yapılır?

Adına rağmen, "kurşun kalem" olarak bildiğimiz kalemlerin içinde aslında hiç kurşun bulunmaz. Bu yaygın ismin kökeni, 16. yüzyılda İngiltere'de büyük

Görüntüle
"Açık Kaynak" (Open Source) Nedir?

Açık kaynak (Open Source), bir yazılımın kaynak kodunun, herkes tarafından serbestçe görülebilmesi, incelenebilmesi, değiştirilebilmesi ve dağıtılabil

Görüntüle
"Takas" (Barter) Sistemi Nedir ve Neden Paraya Geçildi?

Takas, paranın henüz icat edilmediği veya kullanılmadığı dönemlerde, mal ve hizmetlerin, başka mal ve hizmetlerle doğrudan değiş tokuş edildiği en esk

Görüntüle
Fizikte "Hız" (Speed) ve "Sürat" (Velocity) Arasındaki Fark Nedir?

"Hız" ve "sürat" kelimeleri günlük dilde genellikle eş anlamlı olarak kullanılsa da, fizikte aralarında önemli ve temel bir fark vardır. Bu fark, yön

Görüntüle
Zürafalar neden ses çıkarmaz?

Uzun süre sessiz oldukları düşünülse de, zürafalar düşük frekansta iletişim kurarlar. İnsan kulağı bu frekansları duyamaz.Ayrıca bazı sosyal seslenmel

Görüntüle
Piyasadaki Hakimiyet: Monopol ve Oligopol Piyasaları

Monopol (Tekel) ve Oligopol, tam rekabet piyasasının zıttı olan ve "eksik rekabet" piyasaları olarak adlandırılan iki temel piyasa yapısıdır. Bu piyas

Görüntüle
"Çevik" (Agile) Yazılım Geliştirme Metodolojisi Nedir?

Çevik (Agile) metodoloji, yazılım geliştirme sürecini, katı bir planlamaya ve uzun süreli aşamalara dayanan geleneksel "Şelale" (Waterfall) modeline b

Görüntüle
Mıknatısların Kutupları Neden Birbirini İter veya Çeker?

Mıknatısların birbirini itmesi veya çekmesi, etraflarında yarattıkları görünmez "manyetik alan" ile ilgilidir. Her mıknatısın bir Kuzey (N) ve bir Gün

Görüntüle