Beynine Demir Çubuk Saplanan Adam: Phineas Gage'in Hikayesi
Phineas Gage, 1848 yılında bir demiryolu inşaatında ustabaşı olarak çalışırken, inanılmaz bir kaza geçiren ve modern nörobilimin en ünlü vakalarından biri haline gelen bir adamdır. Bu vaka, beynin belirli bölgelerinin, kişilik ve sosyal davranışlarla olan ilişkisini anlamamızda bir dönüm noktası olmuştur.
Bir patlatma işlemi sırasında, yaklaşık 1 metre uzunluğunda ve 3 cm çapında bir demir çubuk, Gage'in sol yanağının altından girip, sol gözünün arkasından geçerek beyninin ön lobunu (frontal lob) delip kafatasının tepesinden çıktı. Herkesin şaşkınlığı içinde, Gage bu kazadan sağ kurtuldu, hatta birkaç dakika sonra konuşabiliyor ve yürüyebiliyordu. Fiziksel olarak büyük ölçüde iyileşse de, kişiliği tamamen değişmişti. Kazadan önce sorumlu, çalışkan ve saygılı bir adam olan Gage, kazadan sonra sabırsız, saygısız, küfürbaz ve sosyal olarak uygunsuz davranışlar sergileyen biri haline geldi. Arkadaşları "artık o Gage değil" diyordu. Onun bu trajik hikayesi, beynin ön lobunun, karar verme, sosyal davranışları düzenleme ve kişiliği şekillendirme gibi karmaşık fonksiyonlar için ne kadar kritik olduğunu gösteren ilk somut kanıtlardan biri oldu.
Kelimeler: phineas gage, nörobilim, beyin, frontal lob, tıp tarihi, vaka çalışması, şaşırtıcı hikayeler
İlgini Çekebilir
Sonbaharda Yapraklar Neden Renk Değiştirir?
Yaprakların yeşil rengi, fotosentez için gerekli olan "klorofil" pigmentinden gelir. Klorofil, Güneş ışığını emerek bitkinin besin üretmesini sağlar.
GörüntüleYılanlar Bacakları Olmadan Nasıl Hareket Eder?
Yılanlar, bacakları olmamasına rağmen oldukça çeşitli ve etkili hareket yöntemleri geliştirmiştir. Bu hareketler, esnek omurgaları, güçlü kasları ve k
GörüntüleLEED ve BREEAM Gibi "Yeşil Bina" Sertifikaları Ne Anlama Gelir?
"Yeşil bina" sertifikaları, bir binanın tasarım, inşaat ve işletme süreçlerinde çevreye duyarlı ve sürdürülebilir prensiplere ne kadar uyduğunu değerl
GörüntüleOtomobilin İcadı ve Karl Benz
Modern, pratik ve kullanılabilir otomobilin icadı, tek bir kişiye atfedilecekse, bu isim genellikle Alman mühendis Karl Benz'dir. Benz, içten yanmalı
GörüntüleZeytinler Neden Farklı Renklerdedir (Yeşil, Siyah)?
Yeşil ve siyah zeytinler, aslında farklı zeytin çeşitleri değil, aynı zeytinin farklı olgunluk aşamalarıdır. Zeytinler, ağaçta ilk oluştuklarında yeşi
GörüntüleAntikitera Mekanizması Nedir?
Antikitera Mekanizması, 1901 yılında Yunanistan'ın Antikitera adası açıklarında bir Roma dönemi gemi enkazından çıkarılan, inanılmaz derecede karmaşık
GörüntüleBalıklar su içer mi?
Balıkların su içip içmediği yaşadıkları ortama bağlıdır. Tuzlu su balıkları, vücutlarındaki suyu korumak için aktif olarak su içerken; tatlı su balıkl
GörüntüleEkstremofil Nedir? (Aşırı Koşullarda Yaşam)
Ekstremofiller, Dünya'daki yaşamın büyük çoğunluğu için ölümcül olan aşırı çevresel koşullarda gelişen ve hayatta kalan organizmalardır. Bu canlılar,
GörüntüleYapay zeka modelleri nasıl eğitilir?
Yapay zeka modelleri büyük veri setleri üzerinde eğitim verileri kullanılarak optimize edilir.Doğru veriler ve algoritmalar başarılı model için kritik
GörüntüleFosiller Nasıl Oluşur ve Bize Geçmiş Hakkında Ne Anlatır?
Fosil, milyonlarca yıl önce yaşamış bir organizmanın (bitki veya hayvan) korunmuş kalıntısı veya izidir. Bir organizmanın fosilleşebilmesi için, öldük
Görüntüle