"Cüce Gezegen" Nedir?

Cüce gezegen, Uluslararası Astronomi Birliği (IAU) tarafından 2006 yılında tanımlanan yeni bir gök cismi sınıflandırmasıdır. Bu tanım, özellikle Plüton'un statüsü üzerine yapılan tartışmalar sonucunda ortaya çıkmıştır.

Cüce Gezegen Olma Şartları: Bir gök cisminin "cüce gezegen" olarak sınıflandırılması için, IAU'nun belirlediği üç kriterden ilk ikisini karşılaması, ancak üçüncüsünü karşılayamaması gerekir: 1. Güneş'in yörüngesinde dönmelidir (bir gezegenin uydusu olmamalıdır). 2. Kendi kütle çekimiyle küresel bir şekil alacak kadar büyük olmalıdır. 3. (Karşılayamadığı Kriter): Yörüngesindeki komşu bölgeyi diğer küçük gök cisimlerinden "temizlememiş" olmalıdır.

"Yörüngesini Temizleyememek" Ne Anlama Gelir?: Bu, cüce gezegenin, yörüngesi etrafındaki en baskın kütle çekim gücüne sahip olmadığı anlamına gelir. Yörüngesini, kendisi gibi veya kendisinden daha küçük başka birçok cisimle (asteroitler, diğer Kuiper Kuşağı cisimleri vb.) paylaşır. Gezegenler ise, yörüngelerindeki diğer cisimleri ya kendilerine çekerek yutmuş ya da uzağa fırlatarak yörüngelerini temizlemişlerdir.

Bilinen Cüce Gezegenler: Şu anda IAU tarafından resmi olarak tanınan beş cüce gezegen bulunmaktadır: Plüton: En bilinen cüce gezegendir ve Kuiper Kuşağı'nda yer alır. Eris: Kuiper Kuşağı'nda bulunan ve Plüton'dan biraz daha kütleli olan bir cüce gezegendir. Keşfi, Plüton'un gezegenlik statüsünün sorgulanmasını tetiklemiştir. Ceres: Mars ve Jüpiter arasındaki Asteroit Kuşağı'nda bulunan en büyük cisimdir. Makemake ve Haumea: Her ikisi de Kuiper Kuşağı'nda bulunan diğer cüce gezegenlerdir. Bilim insanları, Kuiper Kuşağı'nda keşfedilmeyi bekleyen daha birçok cüce gezegen olabileceğini düşünmektedir.

Kelimeler: cüce gezegen, gezegen, bilim, astronomi, plüton, eris, ceres, iau

İlgini Çekebilir

Kan Grupları (A, B, AB, 0) Ne Anlama Gelir?

Kan grupları, alyuvarların (kırmızı kan hücreleri) yüzeyinde bulunan ve "antijen" adı verilen belirli protein veya şeker moleküllerine göre sınıflandı

Görüntüle
Mikrodalga Fırına Neden Metal Konulmaz?

Mikrodalga fırına metal nesneler (çatal, kaşık, alüminyum folyo gibi) konulmaması gerektiği uyarısının arkasında önemli fiziksel nedenler vardır. Bu d

Görüntüle
Peribacaları ve Yeraltı Şehirleri Diyarı: Kapadokya

Kapadokya, Türkiye'nin İç Anadolu Bölgesi'nde, Nevşehir başta olmak üzere Kırşehir, Niğde, Aksaray ve Kayseri illerine yayılan, eşsiz jeolojik oluşuml

Görüntüle
Neden Dejavu Yaşarız?

Dejavu (Fransızca: "daha önce görülmüş"), yeni bir anı veya durumu daha önce yaşamış olduğumuza dair o tuhaf ve güçlü hissiyattır. Bilim insanları dej

Görüntüle
Balık Sürüleri Nasıl Bu Kadar Uyumlu Hareket Eder?

Yüzlerce, hatta binlerce balığın tek bir organizma gibi anında yön değiştirdiği ve mükemmel bir uyum içinde hareket ettiği sürü davranışı, merkezi bir

Görüntüle
"Scissor-Switch" (Makas Anahtar) Nedir?

"Scissor-switch" (Makas anahtar), özellikle dizüstü bilgisayar klavyelerinde ve Apple Magic Keyboard gibi ince, düşük profilli klavyelerde kullanılan

Görüntüle
Fizikte "Kuantum Dolanıklık" (Quantum Entanglement) Nedir?

Kuantum dolanıklık, iki veya daha fazla kuantum parçacığının (foton veya elektron gibi), aralarındaki mesafe ne kadar uzak olursa olsun, birbirine giz

Görüntüle
Kum Tepeleri (Dunes) Nasıl Oluşur ve Hareket Eder?

Kum tepeleri, rüzgar tarafından taşınan kum tanelerinin bir engel etrafında birikmesiyle oluşan dinamik yer şekilleridir. Oluşumları için üç temel uns

Görüntüle
Tarihteki en kısa savaş hangisidir?

Tarihte kayıtlara geçmiş en kısa savaş, 1896 yılında İngiltere ile Zanzibar Sultanlığı arasında gerçekleşen Anglo-Zanzibar Savaşıdır.Savaş sadece 38 d

Görüntüle
"Güvenlik Duvarı" (Firewall) Nedir?

Güvenlik duvarı (Firewall), bir bilgisayarı veya bir yerel ağı (ev veya iş yeri ağı gibi), internet gibi dış ağlardan gelen yetkisiz erişimlere, siber

Görüntüle