Doktorları El Yıkamaya İkna Edemeyen Adam: Ignaz Semmelweis'in Trajik Hikayesi
Ignaz Semmelweis, 19. yüzyılda yaşamış Macar bir doktordur ve doğum sonrası kadın ölümlerinin en büyük nedeni olan "lohusa ateşi"ni (puerperal ateş) önlemek için antiseptik prosedürlerin (el yıkama) önemini keşfeden, ancak tıp dünyası tarafından dışlanarak trajik bir sona ulaşan bir bilim insanıdır.
1840'larda Viyana'daki bir doğum kliniğinde çalışan Semmelweis, doktorların çalıştığı birinci klinikteki ölüm oranlarının, sadece ebelerin çalıştığı ikinci kliniktekinden çok daha yüksek olduğunu fark etti. Doktorların, otopsi yaptıktan sonra, ellerini yıkamadan doğrudan doğum yaptırmaya gittiklerini gözlemledi. Semmelweis, doktorların otopsi masasından, o dönemde henüz bilinmeyen "kadavra parçacıkları"nı (mikropları) hastalara taşıdığını öne sürdü. Kliniğindeki tüm doktorlara, hastalar arasında ellerini klorlu bir solüsyonla yıkama zorunluluğu getirdi. Bu basit önlemle, klinikteki ölüm oranları dramatik bir şekilde düştü. Ancak, o dönemdeki tıp dünyası, bir "centilmen" olan doktorların ellerinin kirli olabileceği fikrini bir hakaret olarak gördü. Semmelweis'in teorisi, o zamanın hastalık anlayışıyla çeliştiği için alay konusu oldu, dışlandı ve işinden atıldı. Yaşadığı baskı ve reddedilme sonucu ruh sağlığı bozulan Semmelweis, bir akıl hastanesinde ironik bir şekilde, elindeki bir yaradan kaptığı enfeksiyon nedeniyle hayatını kaybetti. Fikirleri, ancak yıllar sonra Louis Pasteur'ün mikrop teorisiyle doğrulandı.
Kelimeler: ignaz semmelweis, el yıkama, tıp tarihi, antiseptik, mikrop teorisi, şaşırtıcı hikayeler
İlgini Çekebilir
Parmaklarımızı Çıtlatınca Neden Ses Çıkar?
Parmak eklemlerini çıtlatınca duyulan o "çıt" sesi, uzun yıllardır kemiklerin birbirine sürtmesiyle oluştuğu sanılsa da, modern araştırmalar bunun ekl
GörüntüleMısır Piramitlerinin Nasıl İnşa Edildiği Düşünülüyor?
Antik Mısır'daki devasa piramitlerin, özellikle de Giza'daki Büyük Piramit'in nasıl inşa edildiği, kesin olarak kanıtlanmış tek bir yöntem olmamakla b
GörüntüleNötron Yıldızı ve Pulsar Nedir?
Nötron yıldızı, büyük kütleli bir yıldızın (Güneş'in yaklaşık 8 ila 20 katı kütleye sahip) bir süpernova patlamasıyla ölmesinin ardından, geride kalan
GörüntüleBir Fikrin "Viral Olması" Ne Anlama Gelir?
Bir fikrin, videonun, resmin veya içeriğin "viral olması", tıpkı biyolojik bir virüsün insandan insana hızla yayılması gibi, internet ortamında, kulla
GörüntüleGüneş Kremi Cildi Güneşten Nasıl Korur?
Güneş kremleri, cildi Güneş'in zararlı ultraviyole (UV) radyasyonundan iki temel mekanizmayla korur: kimyasal filtreleme ve fiziksel engelleme.Kimyasa
Görüntüle"Boğa Piyasası" ve "Ayı Piyasası" Ne Anlama Gelir?
Boğa (bull) ve ayı (bear) piyasası terimleri, finansal piyasaların (hisse senedi, kripto para vb.) genel eğilimini tanımlamak için kullanılan metaforl
GörüntüleGeleneksel Sabun ve Sentetik Deterjan Arasındaki Fark Nedir?
Hem sabun hem de deterjan, yüzey aktif maddeler olarak kir ve yağı temizlemek için kullanılır, ancak kimyasal yapıları ve kökenleri temelde farklıdır.
Görüntüleİtfaiye Aracı Bir Kamyon mudur?
Evet, teknik olarak bir itfaiye aracı, yangınla mücadele ve kurtarma operasyonları için özel olarak tasarlanmış ekipmanlarla donatılmış, özel amaçlı b
Görüntüle"Telif Hakkı" (Copyright) ve "Kamu Malı" (Public Domain) Ne Demektir?
Telif hakkı ve kamu malı, bir eserin (kitap, müzik, film, fotoğraf, yazılım vb.) kullanımını ve dağıtımını düzenleyen, fikri mülkiyet hukukunun iki te
GörüntüleVücutta "Serbest Radikaller" Nedir ve Neden Zararlıdır?
Serbest radikaller, dış yörüngelerinde "eşleşmemiş" bir elektrona sahip olan, son derece kararsız ve reaktif moleküllerdir. Bu eksik elektron, onları
Görüntüle