"Gaz Devi" Nedir?
Gaz devi, katı bir yüzeyi olmayan ve büyük ölçüde hidrojen ve helyum gibi hafif gazlardan oluşan, devasa bir gezegen türüdür. Bu gezegenler, Güneş Sistemi'nin dış kuşağında yer alırlar ve "Jovian gezegenler" olarak da bilinirler. Güneş Sistemi'mizdeki en belirgin örnekleri Jüpiter ve Satürn'dür.
Yapısı ve Bileşimi: Bir gaz devinin "yüzeyi" yoktur; atmosferi, artan basınç ve sıcaklıkla birlikte, yavaş yavaş sıvı hale ve ardından metalik hale geçen gaz katmanlarından oluşur. Merkezlerinde, kayalık ve buzlu malzemelerden oluşan, Dünya'dan daha büyük olabileceği düşünülen küçük, katı bir çekirdek bulunabilir. Atmosferleri çoğunlukla hidrojen (%90 civarı) ve helyumdan (%10 civarı) oluşur, bu da bileşimlerini Güneş'e çok benzetir.
Hızlı Dönüş ve Şiddetli Hava: Gaz devleri, kendi eksenleri etrafında çok hızlı dönerler. Örneğin, bir Jüpiter günü 10 saatten kısadır. Bu hızlı dönüş, atmosferlerinde belirgin, renkli bulut kuşakları ve Jüpiter'in Büyük Kırmızı Lekesi gibi devasa, uzun ömürlü fırtına sistemleri yaratır.
Halka ve Uydu Sistemleri: Tüm gaz devleri, etraflarında buz ve kaya parçacıklarından oluşan halka sistemlerine ve çok sayıda uyduya sahiptir. Satürn'ün halkaları en görkemli olanı olsa da, Jüpiter, Uranüs ve Neptün'ün de daha sönük halkaları vardır. Bu gezegenlerin güçlü kütle çekimleri, onların çok sayıda uyduyu yörüngelerine hapsetmelerini sağlamıştır. Bu uydu sistemleri, adeta minyatür birer güneş sistemi gibidir.