Bir Gazete Kağıdı Neden Zamanla Sararır?

Gazete kağıdının zamanla sararmasının temel nedeni, yapımında kullanılan ahşap hamurunun içinde bulunan "lignin" adlı doğal bir polimerdir. Lignin, ağaçlara sertliğini ve dayanıklılığını veren karmaşık bir maddedir. Gazete kağıdı gibi daha ucuz kağıt türleri üretilirken, maliyeti düşürmek için lignin genellikle hamurdan tamamen ayrıştırılmaz.

Lignin, ışığa ve havadaki oksijene maruz kaldığında "oksidasyon" adı verilen kimyasal bir reaksiyona uğrar. Bu oksidasyon süreci, ligninin moleküler yapısını değiştirir ve "kromofor" adı verilen, ışığı emen ve sarı veya kahverengi renk yansıtan yeni moleküllerin oluşmasına neden olur. Zamanla, kağıdın içindeki lignin ne kadar çok okside olursa, kağıt o kadar sararır ve gevrekleşir. Daha kaliteli ve arşivlik kağıtlarda ise lignin büyük ölçüde uzaklaştırıldığı için sararma çok daha yavaş olur.

Kelimeler: gazete kağıdı, sararma, lignin, oksidasyon, kimya, kağıt