Gezegenin Soğuk Nefesi: Buzul Çağı Nedir?
Buzul Çağı, Dünya'nın ikliminin uzun bir süre boyunca soğuyarak, kutuplardaki ve dağlardaki buzulların ve buz tabakalarının önemli ölçüde genişlediği bir jeolojik dönemdir. Sanılanın aksine, Buzul Çağı kesintisiz bir donma dönemi değildir; içinde, buzulların ilerlediği "buzul dönemleri" (glacials) ile buzulların geri çekildiği daha sıcak "buzullararası dönemler" (interglacials) bulunur. Aslında, şu anki jeolojik dönem olan Kuvaterner, bir Buzul Çağı'dır ve biz, Holosen adı verilen bir buzullararası dönemde yaşamaktayız.
Nedenleri: Milankovitch Döngüleri: Buzul çağlarının ve içindeki döngülerin ana tetikleyicisinin, "Milankovitch Döngüleri" adı verilen, Dünya'nın Güneş etrafındaki yörüngesindeki periyodik değişiklikler olduğu düşünülmektedir. Bu döngüler üç ana bileşenden oluşur: 1. Dışmerkezlik: Dünya'nın yörüngesinin daireselden eliptiğe doğru değişmesi (yaklaşık 100.000 yıllık döngü). 2. Eksen Eğikliği: Dünya'nın eksen eğikliğinin 22.1 ile 24.5 derece arasında değişmesi (yaklaşık 41.000 yıllık döngü). 3. Presesyon: Dünya'nın bir topaç gibi yalpalaması (yaklaşık 26.000 yıllık döngü). Bu döngüler, Dünya'nın farklı bölgelerinin aldığı güneş enerjisi miktarını ve dağılımını değiştirerek uzun vadeli iklim değişikliklerine neden olur.
Etkileri: Buzul dönemlerinde, devasa buz tabakaları Kuzey Amerika, Avrupa ve Asya'nın büyük bir kısmını kaplamıştır. Bu buzullar, kendi ağırlıklarıyla yerkabuğunu ezmiş, U-şekilli vadiler oymuş ve Büyük Göller gibi coğrafi şekilleri oluşturmuştur. Okyanuslardaki suyun büyük bir kısmı buzul olarak karalarda hapsolduğu için, deniz seviyeleri günümüzden 120 metreye kadar daha alçaktı.
İnsanlık ve Buzul Çağı: Son buzul dönemi, yaklaşık 11.700 yıl önce sona ermiştir. İnsanlık, bu zorlu iklim koşullarına adapte olmuş, avcılık tekniklerini geliştirmiş ve buzul çağının sonunda tarıma geçerek medeniyetin temellerini atmıştır.