Gerçekten Mavi mi? Gökbilimsel Bir Tesadüf: Mavi Ay
Mavi Ay (Blue Moon), Ay'ın renginin gerçekten maviye döndüğü bir olay değildir. Bu, belirli bir zaman dilimi içinde meydana gelen fazladan bir dolunayı tanımlamak için kullanılan, tamamen gökbilimsel bir terimdir. Ay, sadece çok nadir atmosferik koşullar altında (örneğin, büyük bir volkanik patlama sonrası atmosfere yayılan belirli boyutlardaki kül parçacıkları nedeniyle) mavi görünebilir, ancak bu durumun Mavi Ay terimiyle bir ilgisi yoktur.
Mavi Ay'ın İki Tanımı: Günümüzde "Mavi Ay" terimi için yaygın olarak kabul edilen iki farklı tanım bulunmaktadır. 1. Aylık Tanım (Modern): Bu daha yeni ve popüler olan tanımdır. Bir takvim ayı (örneğin Ağustos) içinde iki adet dolunay meydana gelirse, bu ayın içindeki ikinci dolunaya "Mavi Ay" denir. Ay'ın bir döngüsü yaklaşık 29.5 gün sürdüğü için, bir ay içinde iki dolunay olması ancak ayın ilk veya ikinci gününde bir dolunay olursa mümkündür. Bu durum ortalama olarak her 2.5 yılda bir gerçekleşir.
2. Mevsimsel Tanım (Geleneksel): Bu daha eski olan tanımdır. Normalde, bir astronomik mevsimde (örneğin yaz mevsimi) üç adet dolunay bulunur. Ancak bazen, bir mevsime dört dolunay sığabilir. Bu durumda, o mevsimdeki üçüncü dolunaya "Mavi Ay" denir. Bu tanım, kilise takvimlerinin belirli tarihlerle (Paskalya gibi) dolunayları doğru bir şekilde hizalamasına yardımcı olmak için kullanılırdı.
"Once in a Blue Moon" Deyimi: İngilizcedeki "once in a blue moon" (Türkçede "kırk yılda bir" gibi) deyimi, bir olayın çok nadiren gerçekleştiğini ifade eder. Bu deyimin popülerliği, Mavi Ay teriminin de yaygınlaşmasına ve nadir bir olay olarak algılanmasına neden olmuştur.