Helikopter Nasıl Uçar?
Helikopter, havadan ağır olmasına rağmen, kanatları yerine, "rotor" adı verilen, kendi ekseni etrafında dönen kanat profilleri (paller) sayesinde havalanabilen ve uçabilen bir döner kanatlı hava aracıdır. Uçaklardan farklı olarak, dikey olarak kalkış ve iniş yapabilir, havada sabit olarak asılı kalabilir (hover) ve geriye veya yanlara doğru uçabilir.
Kaldırma Kuvvetinin Oluşumu: Helikopterin uçmasını sağlayan kaldırma kuvveti, tıpkı bir uçağın kanadı gibi, ana rotorun pallerinin aerodinamik şekli ve dönüşüyle yaratılır. Paller, yüksek bir hızla döndüğünde, bir uçağın kanadının havada ileri doğru hareket etmesiyle aynı etkiyi yaratır. Pallerin üzerinden akan hava hızlanır, basıncı düşer ve altındaki yüksek basınç, rotoru ve dolayısıyla helikopteri yukarı doğru iter.
Yön Kontrolü: Pilot, helikopteri kontrol etmek için iki ana kumanda kullanır: 1. Kolektif Kumanda (Collective): Pilotun solunda bulunur. Bu kol yukarı çekildiğinde, tüm rotor pallerinin "hücum açısı" (angle of attack) aynı anda artırılır. Bu, daha fazla kaldırma kuvveti yaratır ve helikopterin yükselmesini sağlar. Kol aşağı itildiğinde ise helikopter alçalır. 2. Döngüsel Kumanda (Cyclic): Pilotun bacaklarının arasında bulunan, bir joystick'e benzeyen koldur. Bu kol, rotor diskinin eğimini değiştirir. Örneğin, kol ileri itildiğinde, rotor diski öne eğilir ve kaldırma kuvvetinin bir kısmı helikopteri ileri doğru iter. Sağa, sola veya geriye eğilerek de helikopterin yatay hareketi sağlanır.
Kuyruk Rotoru: Çoğu helikopterin arkasında, daha küçük bir dikey rotor ("kuyruk rotoru") bulunur. Ana rotor dönerken, Newton'un etki-tepki yasası gereği, helikopterin gövdesini ters yönde döndürmeye çalışan bir "tork" etkisi yaratır. Kuyruk rotoru, bu tork etkisini dengeleyerek, helikopterin kendi etrafında fırıldak gibi dönmesini engeller ve aynı zamanda sağa-sola dönüş manevraları için de kullanılır.