"Hız Aşırtma" (Overclocking) Nedir?
Hız aşırtma (Overclocking), bir bilgisayar bileşenini (genellikle işlemci veya ekran kartı), üreticisinin belirlediği resmi saat hızından daha yüksek bir hızda çalıştırma işlemidir. Bu, ek bir maliyet olmadan, donanımdan daha yüksek bir performans elde etmek amacıyla yapılır.
Nasıl Yapılır?: Hız aşırtma, genellikle bilgisayarın BIOS veya UEFI ayarları üzerinden yapılır. Kullanıcı, işlemcinin "çarpan" (multiplier) ve/veya "temel saat hızı" (base clock) değerlerini manuel olarak artırır. Ayrıca, işlemcinin daha yüksek hızlarda kararlı bir şekilde çalışabilmesi için, ona verilen voltajın (Vcore) da dikkatli bir şekilde artırılması gerekebilir. Başarılı bir hız aşırtma, deneme yanılma ve kararlılık testleri gerektiren, tecrübe isteyen bir süreçtir.
Riskleri Nelerdir?: Hız aşırtma, donanımdan "bedava" performans elde etmenin bir yolu gibi görünse de, ciddi riskler taşır: 1. Aşırı Isınma: Daha yüksek hız ve voltaj, işlemcinin normalden çok daha fazla ısı üretmesine neden olur. Yetersiz bir soğutma sistemi ile yapıldığında, bu durum işlemcinin aşırı ısınmasına ve kendini korumak için kapanmasına yol açar. 2. Kalıcı Hasar: Aşırı yüksek voltaj vermek veya yetersiz soğutma, işlemciye ve hatta anakarta kalıcı, geri döndürülemez fiziksel hasar verebilir. 3. Sistem Kararsızlığı: Hız aşırtılmış bir sistem, mavi ekran hataları, program çökmeleri ve veri bozulmaları gibi kararlılık sorunları yaşayabilir. 4. Garantinin Geçersiz Kalması: Hız aşırtma işlemi, genellikle donanım üreticisinin garantisini geçersiz kılar.
Kimler Yapar?: Bu işlem, genellikle bilgisayarından maksimum performansı almak isteyen oyuncular, video editörleri ve donanım meraklıları tarafından yapılır. Hız aşırtma yapabilmek için, işlemcinin "çarpan kilidinin açık" olması gerekir (Intel'de "K" serisi, AMD'de ise çoğu Ryzen işlemcisi).