İşlemci Soketi (CPU Socket) Nedir?
İşlemci soketi, bir bilgisayarın anakartı üzerinde, merkezi işlem biriminin (CPU) fiziksel olarak takıldığı ve anakartla elektriksel ve veri bağlantısını kurduğu konnektördür. Anakart ile işlemci arasında bir arayüz görevi görür.
Fiziksel Yapısı: Bir işlemci soketi, işlemcinin altındaki pinlere veya temas noktalarına karşılık gelen yüzlerce, hatta binlerce küçük delik (PGA) veya minik yaylı pinden (LGA) oluşur. İşlemci, sokete yerleştirilir ve genellikle bir mandal mekanizması ile yerine sabitlenir. Bu, hem işlemcinin yerinden oynamamasını sağlar hem de tüm pinlerin doğru bir şekilde temas etmesini garantiler.
Soket Türleri: LGA ve PGA: LGA (Land Grid Array): Bu tasarımda, pinler anakart üzerindeki sokettedir. İşlemcinin alt yüzeyi ise düz temas noktalarından oluşur. Modern Intel işlemcileri ve son nesil AMD işlemcileri bu yapıyı kullanır. İşlemci pinlerinin bükülme riskini ortadan kaldırdığı için daha dayanıklı kabul edilir. PGA (Pin Grid Array): Bu tasarımda ise pinler işlemcinin altındadır ve anakart üzerindeki sokette bu pinlere karşılık gelen delikler bulunur. Uzun yıllar boyunca AMD işlemcileri tarafından kullanılmıştır. İşlemcinin pinlerinin bükülme veya kırılma riski daha yüksektir.
Uyumluluk: Her işlemci ailesi, belirli bir soket tipi için tasarlanmıştır. Bu nedenle, bir bilgisayar toplarken veya işlemci yükseltmesi yaparken, satın alınan işlemcinin, anakart üzerindeki soket tipiyle uyumlu olması mutlak bir zorunluluktur. Örneğin, bir "LGA 1700" soketli anakarta, sadece LGA 1700 uyumlu bir Intel işlemci takılabilir. Soket uyumsuzluğu, sistemin çalışmamasına veya donanımın fiziksel olarak hasar görmesine neden olabilir.