Koku Alma Duyumuz Nasıl Çalışır?

Koku alma (olfaksiyon), havadaki kimyasal moleküllerin burnumuz tarafından algılanmasıyla gerçekleşen karmaşık bir duyudur. Bu süreç, burnun üst kısmında bulunan "olfaktör epitel" adlı özel bir dokuda başlar.

Nefes aldığımızda, havadaki koku molekülleri bu dokuya ulaşır. Burada, milyonlarca "olfaktör reseptör nöronu" bulunur. Her bir nöronun ucunda, belirli bir koku molekülünün şekline uyan özel bir reseptör proteini vardır (kilit-anahtar prensibi gibi). Bir koku molekülü, kendine uygun reseptöre bağlandığında, nöronda bir elektrik sinyali tetiklenir. Bu sinyaller, beynin hemen arkasında yer alan "olfaktör ampul" (koku soğancığı) adı verilen yapıya iletilir. Koku soğancığı bu sinyalleri işler, farklı nöronlardan gelen desenleri birleştirir ve kokuyu tanımlamak üzere beynin hafıza ve duygu ile ilişkili diğer bölgelerine (amigdala ve hipokampus gibi) gönderir. Bu yüzden kokular genellikle güçlü anıları tetikler.

Kelimeler: koku, olfaktör, burun, duyu organları, nörobilim, fizyoloji, kimyasal algı