Müzik Dinlerken Neden Tüylerimiz Diken Diken Olur? (Frisson)
Müzik dinlerken yaşanan bu yoğun duygusal ve fiziksel tepki, "frisson" (Fransızca: estetik ürperti) olarak adlandırılır. Bu durum, beynin ödül ve duygu merkezlerinin güçlü bir şekilde uyarılmasıyla ilgilidir. Özellikle beklentileri yıkan veya ani bir duygu patlaması yaratan müzikal anlarda (örneğin, beklenmedik bir kreşendo, bir solistin güçlü bir notaya çıkması veya bir armoninin aniden değişmesi) ortaya çıkar.
Bu anlarda, beyin bir beklenti oluşturur ve bu beklenti karşılandığında veya aşıldığında, beynin ödül merkezi olan "nukleus akumbens" dopamin salgılar. Dopamin, zevk ve motivasyonla ilişkili bir nörotransmitterdir. Bu yoğun zevk ve duygusal uyarılma, beynin "savaş ya da kaç" tepkisini yöneten ilkel kısımlarını da hafifçe tetikler. Bu ilkel tepki, normalde korku veya soğuk gibi durumlarda ortaya çıkan fizyolojik reaksiyonları (tüylerin diken diken olması, kalp atışının hızlanması) meydana getirir. Yani frisson, aslında beynin müziğe verdiği yoğun zevk tepkisinin, ilkel bir hayatta kalma refleksiyle birleşerek yarattığı bir deneyimdir.