Neden Bazen Bir Şeyi Kokusundan Tanırız (Gaz Kaçağı Gibi)?
Koku duyumuz (olfaksiyon), çevremizdeki kimyasal maddeleri algılamamızı sağlayan son derece hassas ve ilkel bir duyudur. Bir şeyi kokusundan tanımamız, burnumuzun içindeki "koku epiteli" adı verilen özel bir dokuda bulunan milyonlarca "koku reseptörü" hücresi sayesinde mümkün olur.
Havada bulunan uçucu kimyasal moleküller (koku molekülleri), nefes aldığımızda burnumuza girer ve bu reseptörlere bağlanır. Her bir koku reseptörü, belirli bir kimyasal yapıya veya yapı grubuna karşı daha duyarlıdır. Bir koku molekülü uygun bir reseptöre bağlandığında, bu reseptör bir elektrik sinyali üretir. Bu sinyaller, beynin "koku soğancığı"na ve oradan da koku korteksine iletilir. Beyin, farklı reseptörlerden gelen sinyallerin karmaşık bir desenini analiz ederek o kokuyu "tanımlar" ve daha önceki deneyimlerle ilişkilendirir. Örneğin, doğal gaza güvenlik amacıyla eklenen ve çürük yumurta gibi kokan "merkaptan" adlı kimyasalın kokusu, beynimiz tarafından bir tehlike işareti olarak hızla tanınır. Bu, koku duyusunun hayatta kalma açısından ne kadar önemli olabileceğini gösterir.