Neden bazı insanlar sabah insanı, bazıları gece kuşudur?

Bir kişinin "sabah insanı" (tavuk) mı yoksa "gece kuşu" (baykuş) mu olduğunu belirleyen temel faktör, onun "kronotipi"dir. Kronotip, vücudun doğal uyku-uyanıklık döngüsünü (sirkadiyen ritim) yöneten içsel biyolojik saatinin zamanlamasıdır ve büyük ölçüde genetik tarafından belirlenir.

Sabah insanlarının biyolojik saatleri daha erken bir döngüye ayarlanmıştır. Vücutları, uyku hormonu olan melatonini akşam daha erken salgılamaya başlar ve sabahları daha erken keser. Bu da onların akşamları erken uykulu hissetmelerine ve sabahları zinde uyanmalarına neden olur. Gece kuşlarında ise bu döngü tam tersidir; melatonin salgılanması daha geç başlar ve sabahları daha uzun sürer. Bu da onların gece geç saatlere kadar enerjik olmalarına ve sabahları uyanmakta zorlanmalarına yol açar. Kronotip, yaşla birlikte değişebilir; örneğin, ergenler genellikle gece kuşu olma eğilimindeyken, yaşlılar daha çok sabah insanı olurlar.

Kelimeler: kronotip, sirkadiyen ritim, uyku, biyolojik saat, genetik, sağlık