Plüton Neden Gezegen Değil?

Plüton, 1930'da keşfedildiğinden 2006'ya kadar Güneş Sistemi'nin dokuzuncu gezegeni olarak kabul edilmiştir. Ancak, 2006 yılında Uluslararası Astronomi Birliği (IAU), "gezegen" tanımını yeniden yaparak Plüton'u bu statüden çıkarıp, yeni oluşturulan "cüce gezegen" sınıfına dahil etmiştir.

Gezegen Tanımının Üç Kriteri: IAU'nun 2006'da aldığı karara göre, bir gök cisminin gezegen sayılabilmesi için üç şartı yerine getirmesi gerekir: 1. Güneş'in yörüngesinde dönmek. 2. Küresel bir şekle sahip olacak kadar kütleye sahip olmak. 3. Yörüngesini komşu cisimlerden "temizlemiş" olmak.

Plüton'un Karşılayamadığı Kriter: Plüton, ilk iki kriteri başarıyla karşılamaktadır. Güneş'in yörüngesinde döner ve kütle çekimi onu küresel bir şekle sokmuştur. Ancak Plüton, üçüncü ve en önemli kriteri karşılayamamaktadır. Plüton, "yörüngesini temizleyememiştir".

Yörüngesini Temizleyememek Ne Demektir?: Plüton, yörüngesini "Kuiper Kuşağı" adı verilen, Güneş Sistemi'nin dışında yer alan ve kendisi gibi binlerce buzlu ve kayalık cisimle dolu bir bölgede paylaşır. Plüton, bu bölgedeki en baskın kütle çekim gücüne sahip değildir. Hatta bazı Kuiper Kuşağı cisimleri (Eris gibi) Plüton'dan daha kütlelidir. Bir gezegenin ise, yörüngesindeki diğer tüm küçük cisimleri ya üzerine çekerek yutmuş ya da yörüngeden dışarı fırlatmış olması beklenir. Plüton bunu yapamadığı için, gezegen statüsünü kaybetmiştir.

Tartışmalar: Bu karar, bilim dünyasında hala tartışmalıdır. Bazı gezegen bilimciler, yörüngesini temizleme kriterinin belirsiz olduğunu ve jeofiziksel özelliklerin (küresel olması gibi) bir cismi gezegen olarak tanımlamak için yeterli olması gerektiğini savunmaktadır. Ancak, resmi olarak Plüton günümüzde bir cüce gezegendir.

Kelimeler: plüton, gezegen, cüce gezegen, bilim, astronomi, iau, kuiper kuşağı, gezegen tanımı

İlgini Çekebilir

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'ndeki "Veto Hakkı" Nedir?

Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi, uluslararası barış ve güvenliği sağlamaktan sorumlu en güçlü BM organıdır. Konsey'in 15 üyesi vardır: 5 dai

Görüntüle
Bulutlar Nasıl Oluşur ve Neden Farklı Şekillerdedir?

Bulutlar, atmosferdeki su buharının yoğunlaşarak görünür hale gelmiş minik su damlacıkları veya (çok yükseklerde ve soğukta) buz kristalleri kütleleri

Görüntüle
Suya sabun eklenince neden baloncuk olur?

Sabun, su yüzey gerilimini azaltır ve hava ile temas ettiğinde ince bir film oluşturur.Bu film yuvarlak şekilde baloncuklara dönüşür çünkü küre şekli

Görüntüle
"İyon" Nedir ve Nasıl Oluşur?

İyon, bir veya daha fazla elektron kazanmış veya kaybetmiş olan ve bu nedenle net bir pozitif veya negatif elektrik yüküne sahip olan bir atom veya mo

Görüntüle
Plastikler Nasıl Üretilir?

Plastikler, "polimer" adı verilen uzun zincirli moleküllerden oluşan sentetik malzemelerdir. Bu polimerlerin yapı taşları ise "monomer" adı verilen da

Görüntüle
Bir 'Işık Yılı' Zaman Mı, Yoksa Mesafe Birimi Midir?

Bu, sıkça karıştırılan bir kavramdır, ancak cevap nettir: Işık yılı, bir zaman birimi değil, bir **mesafe** birimidir. Gökbilimciler, evrendeki devasa

Görüntüle
Antik Roma'da "Beton" Nasıl Yapılıyordu ve Neden Bu Kadar Dayanıklıydı?

Antik Romalılar, günümüzdeki modern betondan bile daha dayanıklı olabilen ve su altında sertleşebilen olağanüstü bir beton (Opus caementicium) gelişti

Görüntüle
Balıklar Suyun Altında Nasıl Nefes Alır? (Solungaçlar)

Balıklar, insanlar gibi oksijene ihtiyaç duyarlar, ancak onlar bu oksijeni havadan değil, suyun içinde çözünmüş halde bulunan oksijenden alırlar. Bu i

Görüntüle
Kedilerin Gözleri Neden Parlar?

Karanlıkta bir kedinin gözüne ışık vurduğunda (örneğin bir araba farı veya fotoğraf makinesi flaşı), gözlerinin adeta birer lamba gibi, genellikle yeş

Görüntüle
3D Filmler Derinlik İllüzyonunu Nasıl Yaratır?

3D filmlerin yarattığı derinlik illüzyonu, beynimizin normalde üç boyutlu görmek için kullandığı "stereoskopik görüş" prensibini taklit ederek çalışır

Görüntüle