Rosetta Taşı Nedir ve Mısır Hiyerogliflerinin Çözülmesindeki Rolü Nedir?
Rosetta Taşı, 1799 yılında Napolyon'un Mısır seferi sırasında bir askeri tarafından keşfedilen, M.Ö. 196 yılına tarihlenen granitten bir stéldir (dikilitaş). Bu taşı paha biçilmez kılan şey, üzerinde aynı metnin üç farklı dilde yazılmış olmasıdır: Üstte Antik Mısır Hiyeroglifi (rahiplerin ve anıtların kullandığı kutsal yazı), ortada Demotik (halkın kullandığı daha basit Mısır yazısı) ve altta Antik Yunanca.
Hiyeroglifler, yüzyıllar boyunca anlamı unutulmuş bir gizemdi. Ancak Antik Yunanca, akademisyenler tarafından bilinen bir dildi. Rosetta Taşı, bu üç dilde aynı metni içerdiği için, hiyerogliflerin çözülmesi için bir anahtar görevi gördü. Bilim insanları, Yunanca metinden yola çıkarak Demotik metni ve ardından hiyeroglifleri deşifre etmeye başladılar. Özellikle Jean-François Champollion, kral isimlerinin (Ptolemy ve Kleopatra gibi) etrafını çevreleyen "kartuş" adı verilen oval şekillerdeki hiyerogliflerin fonetik (sesçil) harfler olduğunu keşfetti. Bu keşif, hiyerogliflerin sadece sembolik değil, aynı zamanda alfabetik bir yapıya da sahip olduğunu kanıtladı ve binlerce yıllık Antik Mısır medeniyetinin sırlarının kapısını araladı.
Kelimeler: rosetta taşı, antik mısır, hiyeroglif, arkeoloji, tarih, champollion
İlgini Çekebilir
"Güneş Patlaması" (Solar Flare) Nedir?
Güneş patlaması, Güneş'in atmosferinde, genellikle güneş lekeleri gibi manyetik aktivitenin yoğun olduğu bölgelerde, biriken manyetik enerjinin aniden
GörüntüleFelsefede "İkili Çıkmaz" (Catch-22) Durumu Nedir?
"İkili çıkmaz" veya Catch-22, Joseph Heller'in aynı adlı romanından türeyen ve bir bireyin, çelişkili ve mantıksız kurallar nedeniyle, içinden çıkması
GörüntüleKediler Neden Dört Ayak Üstüne Düşer?
Kedilerin, yüksekten düştüklerinde havada dönerek patilerinin üzerine inme yeteneği, "doğrulma refleksi" (righting reflex) olarak bilinen, olağanüstü
GörüntüleTırtıllar Neden İpek Üretir?
Tırtılların ipek üretme yeteneği, hayat döngülerinin farklı aşamalarında hayati rol oynayan çok yönlü bir adaptasyondur. İpek, tırtılın alt dudağının
Görüntüle"Sinkrotron Işınımı" (Synchrotron Radiation) Nedir?
Sinkrotron ışınımı, elektron gibi yüklü parçacıkların, bir manyetik alan içinde, ışık hızına yakın hızlarda dairesel bir yörüngede hareket ederken yay
GörüntüleGörsel Hafızanızı Geliştirmek İçin Pratik Egzersizler
Görsel hafıza, öğrendiğimiz bilgileri zihnimizde canlandırma ve hatırlama yeteneğimizdir. Bu yeteneği geliştirmek, öğrenmeyi kolaylaştırır ve günlük y
GörüntüleNeden Bazı Kelimeler 'Dilimizin Ucundadır' Ama Hatırlayamayız?
Bu sinir bozucu his, psikolojide "dilinin ucunda fenomeni" (Tip-of-the-Tongue - TOT) olarak adlandırılır. Bu durum, bir kelimeyi bildiğinizden emin ol
GörüntüleBir Gıdanın "Glisemik İndeksi" Ne Anlama Gelir?
Glisemik İndeks (Gİ), karbonhidrat içeren bir yiyeceğin, yenildikten sonra kan şekeri seviyesini ne kadar hızlı ve ne kadar yükselttiğini ölçen bir de
GörüntüleExotic Shorthair Kedisi Nedir?
Exotic Shorthair, temelde İran (Persian) kedisinin, kısa tüylü bir versiyonu olarak geliştirilmiş bir kedi ırkıdır. İran kedisinin sakin ve sevecen ka
Görüntüle"İzlek" (Thread) ve "Hyper-Threading" Nedir?
"İzlek" veya "iş parçacığı" (Thread), bir bilgisayar programının, işlemci (CPU) tarafından yürütülebilen en küçük talimat dizisidir. Bir program, bird
Görüntüle