Psikolojide "Hale Etkisi" (Halo Effect) Nedir?

Hale etkisi (Halo Effect), bir kişi veya marka hakkında sahip olduğumuz olumlu bir ilk izlenimin (örneğin, fiziksel çekicilik, cana yakınlık), o kişinin veya markanın diğer, alakasız özellikleri hakkındaki yargılarımızı da olumlu yönde etkileme eğilimini tanımlayan bir bilişsel yanlılıktır.

Beynimiz, zihinsel kısayolları sever ve karmaşık değerlendirmeler yapmak yerine hızlı ve tutarlı yargılara varmayı tercih eder. Eğer bir kişi hakkında ilk izlenimimiz olumluysa, beynimiz o kişinin aynı zamanda zeki, yetenekli ve dürüst olduğu gibi diğer olumlu özelliklere de sahip olduğunu varsayma eğilimindedir. Örneğin, fiziksel olarak çekici bir politikacının konuşmalarının daha ikna edici bulunması, iyi tasarlanmış bir ürünün kalitesinin de daha yüksek algılanması veya güler yüzlü bir çalışanın daha yetkin sanılması hale etkisine birer örnektir. Bu etki, hem olumlu ("halo") hem de olumsuz ("horn" - boynuz etkisi) yönde çalışabilir; yani olumsuz bir ilk izlenim, diğer tüm özelliklerin de olumsuz olarak değerlendirilmesine yol açabilir. Bu yanlılık, işe alım, pazarlama ve sosyal ilişkiler gibi birçok alanda kararlarımızı etkiler.

Kelimeler: hale etkisi, halo effect, bilişsel yanlılık, psikoloji, ilk izlenim, algı, sosyal psikoloji