Tıpta "İyatrojenez" (Iatrogenesis) Ne Anlama Gelir?

İyatrojenez (Yunanca "iatros" - hekim ve "genesis" - köken), bir tıbbi müdahale, teşhis, tedavi veya bir sağlık profesyonelinin tavsiyesi sonucu, hastada kasıtsız olarak ortaya çıkan olumsuz bir etki, sağlık sorunu veya komplikasyon anlamına gelir.

Bu, tıbbi bir hata olmak zorunda değildir; doğru ve standartlara uygun bir şekilde yapılan bir müdahalenin istenmeyen bir sonucu olarak da ortaya çıkabilir. İyatrojenik durumlar çok geniş bir yelpazeyi kapsar. Örnekler arasında, bir ilacın beklenmedik bir yan etkisi, bir ameliyat sonrası gelişen enfeksiyon, tanısal bir prosedür sırasında bir organın zarar görmesi, hastane enfeksiyonları veya bir doktorun yanlış teşhisinin veya kötü iletişiminin neden olduğu psikolojik stres yer alabilir. Bu kavram, her tıbbi müdahalenin potansiyel riskler taşıdığını ve "önce zarar verme" (primum non nocere) ilkesinin tıpta neden bu kadar önemli olduğunu vurgular.

Kelimeler: iyatrojenez, iatrogenesis, tıp, yan etki, komplikasyon, tıbbi hata, hasta güvenliği

İlgini Çekebilir

Balonlu Sakız Neden Daha Büyük Balonlar Yapmamızı Sağlar?

Balonlu sakızın (bubble gum) normal sakızlara göre daha büyük ve daha dayanıklı balonlar yapabilmesi, temel olarak içeriğindeki "sakız bazı"nın (gum b

Görüntüle
Sabun, Kir ve Yağı Nasıl Temizler?

Sabunun temizleme gücü, onun "amfifilik" adı verilen özel moleküler yapısından gelir. Bu, her sabun molekülünün iki farklı uca sahip olduğu anlamına g

Görüntüle
Neden Bazı Meyveler (Limon Gibi) Ekşi İken Bazıları (Muz Gibi) Tatlıdır?

Meyvelerin tatlarındaki bu büyük çeşitlilik, içerdikleri doğal kimyasal bileşiklerin türü ve miktarı ile ilgilidir. Ekşi tada neden olan ana bileşikle

Görüntüle
"Bulut Bilişim" (Cloud Computing) Nedir?

Bulut Bilişim (Cloud Computing), dosyalarınızı, verilerinizi ve programlarınızı kendi bilgisayarınızın sabit diskinde saklamak ve çalıştırmak yerine,

Görüntüle
Plüton Neden Gezegen Değil?

Plüton, 1930'da keşfedildiğinden 2006'ya kadar Güneş Sistemi'nin dokuzuncu gezegeni olarak kabul edilmiştir. Ancak, 2006 yılında Uluslararası Astronom

Görüntüle
Satrançta FIDE Nedir?

FIDE (Fédération Internationale des Échecs - Dünya Satranç Federasyonu), dünya çapındaki çeşitli ulusal satranç federasyonlarını birbirine bağlayan ve

Görüntüle
"İşlemci Macunu" (Termal Macun) Nedir?

Termal macun (veya işlemci macunu), bir işlemcinin (CPU) yüzeyi ile onun üzerine takılan soğutucu bloğun (heat sink) tabanı arasına sürülen, ısı iletk

Görüntüle
Bir Bitki Topraktan Suyu Nasıl Yukarı Taşır?

Bitkilerin, yerçekimine karşı suyu köklerinden en üstteki yapraklarına kadar taşıması, birkaç farklı fiziksel ve kimyasal prensibin bir araya gelmesiy

Görüntüle
Kripto Para Madenciliği (Cryptocurrency Mining) Nasıl Yapılır?

Kripto para madenciliği, Bitcoin gibi merkezi olmayan kripto para ağlarının hem güvenliğini sağlayan hem de yeni coinlerin dolaşıma girmesini sağlayan

Görüntüle
Aşılar Vücutta Nasıl Çalışır?

Aşılar, vücudun bağışıklık sistemini belirli bir hastalığa karşı "eğiterek" çalışır. Vücuda, hastalığa neden olan bakteri veya virüsün zayıflatılmış,

Görüntüle