Tsunami Nasıl Oluşur?
Tsunami, genellikle okyanus tabanında meydana gelen büyük ve ani bir dikey yer değiştirme sonucu oluşan dev dalga serisidir. Tsunamilerin en yaygın nedeni, okyanus altındaki depremlerdir.
Özellikle, bir tektonik levhanın diğerinin altına daldığı "dalma-batma zonlarında" meydana gelen büyük depremler (genellikle 7.5 büyüklüğünden fazla) tsunamileri tetikler. Deprem sırasında, üstteki levha aniden yukarı doğru fırlayarak üzerindeki devasa su kütlesini de yukarı iter. Yer çekimi bu kabaran suyu aşağı çekerken, enerji her yöne doğru yayılan ve saatte 800 kilometre hıza ulaşabilen dalgalar oluşturur. Açık okyanusta bu dalgaların yüksekliği azdır ve fark edilmeyebilir. Ancak sığ kıyı sularına yaklaştıkça hızları azalır ve enerjileri sıkışarak dalga yükseklikleri onlarca metreye ulaşabilir, bu da karada büyük yıkıma neden olur. Deniz altı volkanik patlamaları ve büyük heyelanlar da tsunamiye neden olabilir.
Kelimeler: tsunami, deprem, okyanus, dalma-batma zonu, jeoloji, sismoloji, doğal afet
İlgini Çekebilir
Esperanto Gibi "Yapay Diller" (Conlangs) Nasıl Yaratılır?
"Yapay dil" veya "conlang" (constructed language), belirli bir amaç için bilinçli olarak tasarlanmış, doğal bir dil gibi zamanla evrimleşmemiş bir dil
Görüntüle"Gorilla Glass" Gibi Güçlendirilmiş Camlar Nasıl Yapılır?
Gorilla Glass gibi güçlendirilmiş camlar, akıllı telefon ekranlarında ve diğer elektronik cihazlarda kullanılan, çizilmeye ve kırılmaya karşı son dere
GörüntüleAğustos Böcekleri O Yüksek Sesi Nasıl Çıkarır?
Ağustos böceklerinin, özellikle sıcak yaz günlerinde duyulan o kulak tırmalayıcı, yüksek ve ritmik sesi, kanatlarını birbirine sürtmeleriyle değil, "t
GörüntüleFlynn Etkisi (Yükselen IQ Puanları) Nedir?
Flynn etkisi, 20. yüzyıl boyunca, dünya genelinde zeka testi (IQ) puanlarında gözlemlenen istikrarlı ve uzun vadeli artışı tanımlayan bir olgudur. Adı
GörüntüleVenüs Nedir?
Venüs, Güneş Sistemi'nde Güneş'e en yakın ikinci gezegendir. Boyut ve kütle olarak Dünya'ya çok benzediği için sık sık "Dünya'nın kardeş gezegeni" ola
GörüntüleBazı Gezegenlerin Neden Halkaları Vardır?
Güneş Sistemi'mizdeki gaz devleri olan Jüpiter, Satürn, Uranüs ve Neptün'ün halkaları vardır. Bu halkalar, katı ve tek bir yapıdan ziyade, gezegenin y
GörüntülePatates Cipsi Nasıl Yapılır? (Endüstriyel)
Endüstriyel patates cipsi üretimi, patateslerin tarladan pakete girdiği, büyük ölçüde otomatikleştirilmiş ve hızlı bir süreçtir.1. Yıkama ve Soyma: Te
Görüntüle"Kontrplak" (Plywood) Nasıl Yapılır ve Neden Dayanıklıdır?
Kontrplak, ince ahşap kaplama katmanlarının ("papel" adı verilir), her bir katmanın lif yönü bir önceki katmana 90 derece dik olacak şekilde, birbirin
GörüntüleKertenkeleler neden kuyruklarını bırakır?
Kertenkeleler, yırtıcılardan kaçarken dikkat dağıtmak için kuyruklarını bırakabilirler. Kuyruk, bir süre hareket etmeye devam eder ve avcının dikkatin
GörüntüleNeden "Deja Vu"nun Tersi Olan "Jamais Vu" Yaşarız?
"Jamais vu" (Fransızca: "asla görülmemiş"), deja vu'nun tam tersi olarak kabul edilen, oldukça tanıdık bir durumun, kişinin, yerin veya kelimenin anid
Görüntüle