Volkanlar Neden ve Nasıl Patlar?
Volkanik patlamalar, Dünya'nın mantosundan gelen aşırı sıcak ve erimiş kaya olan "magma"nın yeryüzüne çıkmasıyla meydana gelir. Magma, çevresindeki kayalardan daha az yoğun olduğu için yukarı doğru hareket etme eğilimindedir. Yüzeye yakın bir yerde, "magma odası" adı verilen büyük bir haznede birikir. Bu magma, içinde erimiş halde bulunan su buharı ve karbondioksit gibi gazlar içerir.
Patlamayı tetikleyen ana faktör, basınç değişimidir. Magma yukarı doğru yükseldikçe, üzerindeki basınç azalır. Bu, tıpkı bir gazlı içecek şişesini çalkalayıp kapağını açmak gibidir. Basıncın azalmasıyla, magma içinde çözünmüş olan gazlar aniden çözeltiden ayrılarak hızla genleşen kabarcıklar oluşturur. Bu gaz kabarcıkları, magmanın hacmini büyük ölçüde artırır ve magma odasındaki basıncı muazzam seviyelere çıkarır. Basınç, çevreleyen kayaların direncini aştığında, magma, gaz, kül ve kaya parçalarından oluşan bir karışım, volkanın tepesindeki bir bacadan veya çatlaklardan şiddetli bir şekilde dışarı püskürtülür. Magmanın viskozitesi (akışkanlığı) ve gaz içeriği, patlamanın ne kadar şiddetli ve patlayıcı olacağını belirler.