Bir Bitki Topraktan Suyu Nasıl Yukarı Taşır?
Bitkilerin, yerçekimine karşı suyu köklerinden en üstteki yapraklarına kadar taşıması, birkaç farklı fiziksel ve kimyasal prensibin bir araya gelmesiyle mümkün olur. Bu süreçte en önemli rolü "transpirasyon" (terleme) ve suyun "kohezyon-adezyon" özellikleri oynar.
İlk olarak, bitkinin yapraklarındaki gözeneklerden (stoma) su buharlaşır (transpirasyon). Bu buharlaşma, bitkinin "ksilem" adı verilen odun borularında bir emme kuvveti veya negatif basınç ("transpirasyon çekimi") yaratır. Su molekülleri, birbirlerine güçlü bir şekilde çekilirler (kohezyon) ve aynı zamanda ksilem borularının duvarlarına da yapışırlar (adezyon). Bu iki kuvvet sayesinde, ksilem borularının içinde kesintisiz bir su sütunu oluşur. Transpirasyon çekimi, bu su sütununu bir pipetle içer gibi yukarı doğru çeker. Kökler ise, topraktan sürekli olarak su emerek bu su sütununun devamlılığını sağlar. Bu karmaşık sistem, en uzun ağaçların bile suyu onlarca metre yukarı taşımasına olanak tanır.