Çöllerdeki "Haboob" (Toz Fırtınası) Nasıl Oluşur?

Haboob, bir fırtına sisteminin çökmesiyle oluşan, son derece yoğun ve devasa bir toz veya kum duvarıdır. Adı, Arapçada "esmek" anlamına gelen "habb" kelimesinden gelir ve özellikle Arizona (ABD) ve Sudan gibi kurak bölgelerde görülür.

Bir haboob, genellikle güçlü bir gök gürültülü fırtınanın (oraj) "aşağı doğru hava akımı" (downdraft) yaratmasıyla başlar. Fırtına bulutunun içindeki yağmur damlaları veya dolu taneleri, düşerken etraflarındaki havayı da soğutarak aşağı doğru sürükler. Bu soğuk, yoğun hava, yere büyük bir hızla çarpar ve her yöne doğru yayılır. Bu yayılan şiddetli rüzgar cephesi ("outflow boundary"), çölün üzerindeki gevşek kum, silt ve tozu önüne katarak havalandırır. Bu, yüksekliği genellikle 1.5 ila 3 kilometreye ulaşabilen, hareket eden devasa bir toz duvarı oluşturur. Bir haboob, görüş mesafesini aniden sıfıra indirebilir, şiddetli rüzgarlara neden olabilir ve büyük miktarda tozu geniş bir alana yayabilir.

Kelimeler: haboob, toz fırtınası, kum fırtınası, meteoroloji, çöl, hava durumu, rüzgar

İlgini Çekebilir

Yapıştırıcılar Nasıl Çalışır?

Yapıştırıcıların temel işlevi, iki farklı yüzeyi bir arada tutan bir bağ oluşturmaktır. Bu işlemi, "adezyon" (farklı moleküller arası çekim) ve "kohez

Görüntüle
İkiz Paradoksu (Twin Paradox) Nedir?

İkiz Paradoksu, Albert Einstein'ın Özel Görelilik Teorisi'nin sonuçlarını anlatan ünlü bir düşünce deneyidir. Paradoks, zamanın mutlak olmadığını ve b

Görüntüle
Zeytinyağı Nasıl Üretilir?

Zeytinyağı, zeytin ağacının meyvesi olan zeytinin, mekanik yöntemlerle ezilmesiyle elde edilen doğal bir meyve suyudur. Üretim süreci birkaç temel adı

Görüntüle
Bir Uğur Böceğinin Üzerindeki Benekler Ne İşe Yarar?

Uğur böceklerinin (Coccinellidae familyası) parlak renkleri ve üzerlerindeki siyah benekler, aslında potansiyel avcılara karşı bir uyarı sinyalidir. B

Görüntüle
"İçten Yanmalı Motor" Nasıl Çalışır?

İçten yanmalı motor, bir yakıtın (genellikle benzin veya dizel) motorun içindeki kapalı bir alanda ("yanma odası") hava ile birlikte yakılmasıyla orta

Görüntüle
Etçil Bitkiler (Örn: Venüs Sinek Kapanı) Böcekleri Nasıl Yakalar?

Venüs sinek kapanı gibi etçil bitkiler, genellikle besin açısından fakir topraklarda (bataklıklar gibi) yaşarlar. Topraktan alamadıkları nitrojen gibi

Görüntüle
Venedik Şehri Suların Üzerine Nasıl İnşa Edildi?

Venedik, Adriyatik Denizi'ndeki sığ bir lagünde bulunan 118 küçük ada üzerine kurulmuştur. Bu adaların zemini, sağlam bir temel inşa etmek için uygun

Görüntüle
Kahve Bizi Nasıl Uyanık Tutar?

Kahvenin uyarıcı etkisi, içindeki "kafein" molekülünün beynimizdeki doğal bir sürece müdahale etmesiyle gerçekleşir. Gün boyunca uyanık kaldıkça, beyn

Görüntüle
En Değerli Sermaye: İnsan Sermayesi Nedir?

İnsan sermayesi, bir bireyin veya bir toplumun sahip olduğu, ekonomik değer üreten bilgi, beceri, yetenek, deneyim ve sağlık gibi soyut niteliklerin t

Görüntüle
"Üçüncü Dalga Kahve" Akımı Ne Anlama Gelir?

"Üçüncü dalga kahve", kahveyi sıradan bir içecekten ziyade, şarap gibi, kendine has lezzet profilleri, kökeni ve üretim süreci olan bir "zanaat" ürünü

Görüntüle