Çöllerdeki "Haboob" (Toz Fırtınası) Nasıl Oluşur?
Haboob, bir fırtına sisteminin çökmesiyle oluşan, son derece yoğun ve devasa bir toz veya kum duvarıdır. Adı, Arapçada "esmek" anlamına gelen "habb" kelimesinden gelir ve özellikle Arizona (ABD) ve Sudan gibi kurak bölgelerde görülür.
Bir haboob, genellikle güçlü bir gök gürültülü fırtınanın (oraj) "aşağı doğru hava akımı" (downdraft) yaratmasıyla başlar. Fırtına bulutunun içindeki yağmur damlaları veya dolu taneleri, düşerken etraflarındaki havayı da soğutarak aşağı doğru sürükler. Bu soğuk, yoğun hava, yere büyük bir hızla çarpar ve her yöne doğru yayılır. Bu yayılan şiddetli rüzgar cephesi ("outflow boundary"), çölün üzerindeki gevşek kum, silt ve tozu önüne katarak havalandırır. Bu, yüksekliği genellikle 1.5 ila 3 kilometreye ulaşabilen, hareket eden devasa bir toz duvarı oluşturur. Bir haboob, görüş mesafesini aniden sıfıra indirebilir, şiddetli rüzgarlara neden olabilir ve büyük miktarda tozu geniş bir alana yayabilir.