Yaklaşan Ambulansın Sesi Neden İncelir, Uzaklaşırken Kalınlaşır? (Doppler Etkisi)
Bu olay, "Doppler Etkisi" olarak bilinen bir fizik prensibidir. Bir ses kaynağı (ambulans sireni, tren düdüğü gibi) size doğru hareket ederken, çıkardığı ses dalgaları sıkışır. Siren, bir ses dalgası tepesi oluşturduktan sonra, bir sonraki tepeyi oluşturmadan önce size doğru bir miktar yol alır. Bu, ses dalgası tepelerinin birbirine daha yakın olmasına, yani dalga boyunun kısalıp frekansın artmasına neden olur. Beynimiz, yüksek frekansı "ince ses" (tiz) olarak algılar.
Ses kaynağı sizi geçip uzaklaşmaya başladığında ise tam tersi olur. Siren, yeni ses dalgaları oluştururken aynı zamanda sizden uzaklaşır. Bu durum, ses dalgası tepelerinin arasının açılmasına, yani dalga boyunun uzayıp frekansın düşmesine neden olur. Beynimiz, düşük frekansı "kalın ses" (pes) olarak algılar. Sesin perdesindeki bu "viiii-vuuuu" şeklindeki değişim, kaynağın hızına ve yönüne bağlıdır ve sadece ses dalgalarında değil, ışık gibi tüm dalga türlerinde gözlemlenir.