Enflasyonun Zıttı: Deflasyon ve Tehlikeleri
Deflasyon, mal ve hizmetlerin genel fiyat seviyesinde sürekli bir düşüş yaşanması durumudur. Enflasyonun tam tersidir ve paranın satın alma gücünün artması anlamına gelir. İlk bakışta fiyatların düşmesi iyi bir şey gibi görünse de, deflasyon genellikle ekonomiler için enflasyondan çok daha tehlikeli ve yıkıcı bir sorundur.
Neden Tehlikelidir?: Deflasyonun en büyük tehlikesi, bir "deflasyonist sarmal" yaratma potansiyelidir. 1. Ertelenen Harcamalar: Tüketiciler, fiyatların gelecekte daha da düşeceği beklentisine girdiklerinde, harcamalarını (özellikle büyük alımları) ertelerler. "Neden bugün alayım ki, yarın daha ucuz olacak?" düşüncesi hakim olur. 2. Azalan Talep ve Üretim: Ertelenen harcamalar, mal ve hizmetlere olan toplam talebin düşmesine neden olur. Talep düşünce, şirketler üretimlerini kısar ve karları azalır. 3. İşten Çıkarmalar: Üretimi kısan ve kar edemeyen şirketler, işçi çıkarmaya başlar ve işsizlik artar. 4. Fiyatların Daha da Düşmesi: İşsizliğin artması ve gelirlerin düşmesi, toplam talebi daha da azaltır ve bu da şirketleri fiyatları daha da aşağı çekmeye zorlar. Bu kısır döngü, ekonomiyi derin bir durgunluğa sürükleyebilir.
Borçların Gerçek Yükünü Artırır: Deflasyon, borçlu olanlar için de çok tehlikelidir. Fiyatlar düşerken borç miktarı sabit kaldığı için, borcun "gerçek" değeri artar. Yani, borcu geri ödemek için gereken mal ve hizmet miktarı artmış olur. Bu durum, hem bireylerin hem de şirketlerin iflas riskini artırır.
Nedenleri: Deflasyon, genellikle ekonomideki toplam talepte yaşanan büyük bir çöküş (örneğin, 1929 Büyük Buhranı'nda olduğu gibi), teknolojik gelişmelerin yarattığı verimlilik artışları veya para arzındaki bir daralma nedeniyle ortaya çıkabilir.