Gelgit (Medcezir) Olayı Nasıl Gerçekleşir?

Gelgit olayı, temel olarak Ay'ın ve daha az bir ölçüde Güneş'in Dünya üzerindeki kütleçekim kuvveti tarafından yaratılır. Ay, Dünya'ya en yakın gök cismidir ve kütleçekimiyle Dünya'yı kendine doğru çeker. Bu çekim kuvveti, katı olan kara parçalarından çok, akışkan olan okyanusları daha fazla etkiler. Ay, Dünya'nın kendine bakan tarafındaki suları kendine doğru çekerek bir "şişkinlik" oluşturur. Bu, o bölgede suların yükselmesine, yani "gel" olayına neden olur.

İlginç bir şekilde, aynı anda Dünya'nın Ay'a en uzak olan, yani tam zıt tarafında da bir şişkinlik ve gel olayı yaşanır. Bunun nedeni, Ay'ın aslında sadece suları değil, tüm Dünya gezegenini kendine doğru çekmesidir. Dünya'nın merkezi, uzak taraftaki sulardan daha fazla çekilir. Bu, Dünya'nın adeta uzak taraftaki suların "altından çekilmesi" gibi bir etki yaratır ve orada da ikinci bir su şişkinliği oluşur. Dünya kendi ekseni etrafında dönerken, kıtalar bu iki şişkin su kütlesinin içinden geçer. Bir kıyı şeridi bu şişkinliğe girdiğinde sular yükselir (gel), şişkinlikten çıktığında ise sular alçalır (git veya cezir). Güneş'in kütleçekimi de bu etkiyi güçlendirir veya zayıflatır.

Kelimeler: gelgit, medcezir, ay, kütleçekim, okyanus, coğrafya, fizik