Hidrotermal Bacalar (Derin Deniz Volkanları) Nedir?

Hidrotermal bacalar, okyanus tabanında, genellikle tektonik levhaların birbirinden ayrıldığı volkanik olarak aktif bölgelerde bulunan ve sıcak, mineral zengini su püskürten baca benzeri oluşumlardır. Bazen "siyah sigara içiciler" (black smokers) olarak da adlandırılırlar.

Süreç, soğuk deniz suyunun okyanus tabanındaki çatlaklardan sızarak yer kabuğunun derinliklerine inmesiyle başlar. Burada, yeryüzüne yakın magmatik odalar tarafından 400°C'ye kadar ısıtılır. Bu aşırı sıcak su, çevresindeki kayalardan demir, bakır, çinko ve sülfür gibi mineralleri çözer. Isınan suyun yoğunluğu azaldığı için büyük bir basınçla tekrar okyanus tabanından yukarı doğru fırlar. Bu sıcak, mineral zengini su, soğuk okyanus suyuyla temas ettiğinde, çözünmüş mineraller aniden katılaşarak baca benzeri yapıları oluşturur. Bu zifiri karanlık ve zehirli ortam, güneş ışığına ihtiyaç duymayan ve enerjisini kemosentez yoluyla üreten ekstremofil canlılardan oluşan benzersiz ekosistemlere ev sahipliği yapar.

Kelimeler: hidrotermal baca, siyah sigara içici, derin deniz, oşinografi, jeoloji, kemosentez, ekstremofil