İpek Böcekleri İpeği Nasıl Üretir?

İpek, ipek böceği tırtılının (Bombyx mori) kendisi için bir koza örmek amacıyla ürettiği doğal bir protein lifidir. Bu değerli lif, tırtılın başının iki yanındaki özel salgı bezlerinde üretilir.

Tırtıl, pupa evresine girmeye hazır olduğunda, bu bezlerden "fibroin" adı verilen yapışkan, sıvı bir protein salgılar. Bu sıvı protein, tırtılın ağzının altındaki "spinneret" adı verilen bir organdan dışarı çıkar. Aynı zamanda, başka bir bezden de "serisin" adı verilen zamk benzeri bir madde salgılanır ve bu iki fibroin ipliğini bir arada tutar. Sıvı proteinler hava ile temas ettiğinde anında katılaşarak tek ve kesintisiz bir ipek lifi oluşturur. Tırtıl, başını sekiz rakamı şeklinde sürekli hareket ettirerek, bu tek lifi kendi etrafına sarar ve birkaç gün içinde binlerce metre uzunluğundaki iplikle koruyucu kozasını tamamlar.

Kelimeler: ipek, ipek böceği, koza, fibroin, serisin, tekstil, biyoloji, entomoloji