Kuduz Hastalığı Nedir?
Kuduz, genellikle enfekte bir hayvanın ısırması veya tırmalaması yoluyla, salyasındaki virüsün bulaşmasıyla ortaya çıkan, merkezi sinir sistemini (beyin ve omurilik) etkileyen, ölümcül bir viral hastalıktır. Önlem alınmazsa, belirtileri ortaya çıktıktan sonra tedavisi mümkün değildir ve neredeyse her zaman ölümle sonuçlanır.
Bulaşma Yolları: Kuduz virüsü, memeli hayvanlarda bulunur. Köpekler, yarasalar, tilkiler, çakallar ve rakunlar en yaygın taşıyıcılardır. Virüs, enfekte bir hayvanın salyasında bulunur ve genellikle ısırık yoluyla bulaşır. Virüsün, açık bir yaraya veya mukoza zarlarına (göz, ağız) temas etmesiyle de bulaşma riski vardır.
Hastalığın Seyri: Virüs vücuda girdikten sonra, sinirler boyunca yavaşça beyne doğru ilerler. Bu ilerleme süresi ("kuluçka dönemi"), ısırığın beyne olan uzaklığına bağlı olarak haftalar veya aylar sürebilir. Virüs beyne ulaştığında ise, hızla çoğalır ve belirtiler ortaya çıkmaya başlar. İlk belirtiler genellikle ateş, baş ağrısı ve halsizlik gibi grip benzeri semptomlardır. Hastalık ilerledikçe, anksiyete, kafa karışıklığı, ajitasyon, halüsinasyonlar, uykusuzluk, yutkunma zorluğu ve hidrofobi (sudan korkma) gibi nörolojik belirtiler görülür.
Önleme ve Tedavi: Kuduz, belirtileri ortaya çıktıktan sonra tedavi edilemese de, %100 önlenebilir bir hastalıktır. 1. Aşı: Evcil hayvanların (kedi ve köpekler) düzenli olarak kuduz aşısı olması, hastalığın insanlara yayılmasındaki en önemli kontrol yöntemidir. 2. Temas Sonrası Profilaksi (PEP): Şüpheli bir hayvan tarafından ısırılan veya tırmalanan bir kişi, hemen bir sağlık kuruluşuna başvurmalıdır. Yaranın temizlenmesi ve ardından bir dizi kuduz aşısı ve bazen de kuduz immünglobülin serumu yapılması, virüs beyne ulaşmadan önce onu durdurur ve hastalığın gelişmesini engeller.