Neden Bazı İnsanlar Sesi Renk Olarak "Görür" (Sinestezi)?

Sinestezi, bir duyunun uyarılmasının, istemsiz olarak başka bir duyu algısını da tetiklediği nörolojik bir durumdur. Örneğin, bir kişi belirli bir müziği dinlediğinde aynı zamanda renkler görebilir (kromestezi) veya bir kelimeyi okuduğunda ağzında bir tat hissedebilir. Bu bir hayal gücü veya zihinsel bir ilişkilendirme değil, gerçek ve tutarlı bir algısal deneyimdir.

Sinestezinin kesin nedeni bilinmemekle birlikte, en yaygın teori bunun beyindeki "çapraz aktivasyon" (cross-activation) ile ilgili olduğudur. Normalde, beynin farklı duyuları işleyen bölgeleri (görme, işitme, tat alma vb.) birbirinden büyük ölçüde ayrıdır. Sinestezik bir beyinde ise, bu farklı duyu bölgeleri arasında fazladan nöral bağlantılar olduğu veya bu bölgeler arasındaki "yalıtımın" daha az olduğu düşünülmektedir. Örneğin, işitsel korteks (sesi işleyen bölge) ile görsel korteksteki renk işleme bölgesi (V4) arasında fazladan bağlantılar varsa, bir ses duyulduğunda renk algılama bölgesi de istemsiz olarak tetiklenebilir. Bu durum, genetik bir yatkınlık gösterebilir.

Kelimeler: sinestezi, nöroloji, beyin, algı, psikoloji, duyular