Neden Bazı Sesler "Tiz", Bazıları "Pes"tir?
Bir sesin "tiz" (yüksek) veya "pes" (alçak) olması, o ses dalgasının "frekansı" ile ilgilidir. Frekans, bir ses dalgasının saniyede kaç kez titreştiğini ifade eder ve birimi Hertz'dir (Hz).
Tiz Sesler (Yüksek Frekans): Ses kaynağı saniyede çok sayıda titreşim yapıyorsa (örneğin bir keman teli veya bir sineğin kanatları), ürettiği ses dalgalarının frekansı yüksek olur. Bu yüksek frekanslı ses dalgaları, kulağımız tarafından "tiz" veya "ince" bir ses olarak algılanır. Örneğin, bir kadın sesi genellikle bir erkek sesinden daha tizdir çünkü ses telleri daha kısa ve incedir, bu da daha hızlı titreşmelerine neden olur.
Pes Sesler (Düşük Frekans): Ses kaynağı saniyede daha az sayıda titreşim yapıyorsa (örneğin bir kontrbas teli veya büyük bir davul), ürettiği ses dalgalarının frekansı düşük olur. Bu düşük frekanslı ses dalgaları, kulağımız tarafından "pes", "kalın" veya "boğuk" bir ses olarak algılanır.
İnsan kulağı genellikle 20 Hz ile 20,000 Hz arasındaki frekansları duyabilir. Sesin bir diğer özelliği olan "şiddeti" (gürültülülüğü) ise, ses dalgasının genliği ile ilgilidir ve frekanstan bağımsızdır.