Sirkadiyen Ritim (Biyolojik Saat) Nedir?

Sirkadiyen ritim, yaklaşık 24 saatlik bir döngüyü takip eden ve bir canlının uyku-uyanıklık döngüsü, hormon salınımı, vücut sıcaklığı ve metabolizma gibi birçok fizyolojik ve davranışsal sürecini düzenleyen içsel bir biyolojik saattir.

Bu iç saat, beynin hipotalamus bölgesinde bulunan "suprakiazmatik nükleus" (SCN) adı verilen bir grup sinir hücresi tarafından kontrol edilir. SCN, dış dünyadaki en önemli zaman ipucu olan ışıktan etkilenir. Gözlerimizdeki özel fotoreseptörler, ışığı algıladığında SCN'ye sinyal gönderir. SCN, bu bilgiye dayanarak vücudun geri kalanına talimatlar verir. Örneğin, hava karardığında SCN, epifiz bezine uyku hormonu olan "melatonin" salgılaması için sinyal gönderir ve bu da uykumuzu getirir. Sabah ışığıyla birlikte melatonin salgısı durdurulur ve vücut uyanır. Bu ritmin bozulması (jet lag veya vardiyalı çalışma gibi) sağlık sorunlarına yol açabilir.

Kelimeler: sirkadiyen ritim, biyolojik saat, uyku, melatonin, hipotalamus, kronobiyoloji, fizyoloji

İlgini Çekebilir

Köpeklerde Mikroçip Nedir?

Köpeklerde mikroçip, bir köpeğin kimliğini belirlemek için kullanılan, pirinç tanesi büyüklüğünde, pasif bir radyo frekanslı tanımlama (RFID) implantı

Görüntüle
Yarı iletken nedir ve elektronik devrelerde nasıl kullanılır?

Yarı iletkenler, elektrik iletkenliği bakımından iletken ile yalıtkan arasında yer alan malzemelerdir.Transistörlerde ve entegre devrelerde temel yapı

Görüntüle
Kelebekleme Yüzme Nedir?

Kelebekleme, dört ana yüzme stilinin en yenisi ve en zorlayıcı olanıdır. İki kolun aynı anda hareket ettiği ve bacakların yunus vuruşu yaptığı bu stil

Görüntüle
Göçmen Kuşlar Binlerce Kilometre Yolu Nasıl Bulur?

Göçmen kuşların her yıl binlerce kilometrelik yolu şaşmaz bir doğrulukla kat etmesi, biyolojinin en etkileyici gizemlerinden biridir. Kuşlar, bu zorlu

Görüntüle
"Kan-Beyin Bariyeri" Nedir ve Neden Önemlidir?

Kan-beyin bariyeri, kan dolaşımındaki maddelerin, beyin dokusuna geçişini sıkı bir şekilde kontrol eden, yüksek düzeyde seçici geçirgen bir bariyerdir

Görüntüle
Nano teknoloji nedir ve nerelerde kullanılır?

Nanoteknoloji, maddenin atomik düzeyde manipüle edilmesini sağlar. Bu teknoloji tıpta ilaç taşıma sistemlerinde, elektroniğin küçültülmesinde ve malze

Görüntüle
Neden Bazen Bayılırız (Senkop)?

Bayılma veya tıptaki adıyla "senkop", beyne giden kan akışının geçici olarak azalması sonucu meydana gelen ani ve kısa süreli bir bilinç kaybıdır. Bu

Görüntüle
Gökkuşağı Nasıl Oluşur?

Gökkuşağı, güneş ışığının atmosferdeki su damlacıkları (yağmur damlaları veya sis gibi) tarafından kırılması ve yansıtılması sonucu oluşan optik bir d

Görüntüle
Orkide Nedir?

Orkide, orkidegiller (Orchidaceae) familyasına ait, dünya üzerindeki en büyük ve en çeşitli çiçekli bitki ailelerinden biridir. 25.000'den fazla bilin

Görüntüle
Alkolmetre (Alkol Ölçer) Nasıl Çalışır?

Polis tarafından kullanılan taşınabilir alkolmetreler, bir kişinin nefesindeki alkol miktarını ölçmek için genellikle "yakıt hücresi" (fuel cell) tekn

Görüntüle