Bir Topaç (veya Fırıldak) Neden Devrilmeden Dik Durur?

Hızla dönen bir topacın veya fırıldağın devrilmeden dik durabilmesi, "jiroskopik etki" veya "açısal momentumun korunumu" adı verilen temel bir fizik prensibine dayanır. Bir nesne dönmeye başladığında, bir "açısal momentuma" sahip olur. Bu momentum, nesnenin dönüş eksenini ve hızını koruma eğilimindedir.

Topaç hızla dönerken, bu açısal momentum onu dik tutan bir stabilite yaratır. Yerçekimi gibi dış kuvvetler topacı devirmeye çalıştığında, açısal momentumun korunumu ilkesi nedeniyle topaç devrilmek yerine, dönüş ekseninin etrafında yavaşça "yalpalar" (presesyon yapar). Dönme hızı ne kadar yüksekse, açısal momentum o kadar büyük olur ve topaç o kadar stabil durur. Dönme hızı yavaşladığında ise açısal momentum azalır, stabilite kaybolur ve topaç sonunda yerçekimine yenik düşerek devrilir.

Kelimeler: topaç, fırıldak, jiroskopik etki, açısal momentum, fizik, nasıl çalışır

İlgini Çekebilir

Neden Yüksek Yerlerde Nefes Almak Zorlaşır?

Yüksek rakımlara çıkıldıkça nefes almanın zorlaşmasının nedeni, havadaki oksijen yüzdesinin azalması değil, "hava basıncının" düşmesidir. Atmosferdeki

Görüntüle
Bukalemun Gözleri Nasıl Birbirinden Bağımsız Hareket Eder?

Bukalemunların en şaşırtıcı özelliklerinden biri, her bir gözünü birbirinden tamamen bağımsız olarak hareket ettirebilme yeteneğidir. Bu, onlara aynı

Görüntüle
Roger Federer Kimdir?

Roger Federer, İsviçreli, tüm zamanların en iyi tenisçilerinden biri olarak kabul edilen, zarif oyun stili, akıcı hareketleri ve sportmenliği ile tanı

Görüntüle
Daha Sürdürülebilir Bir Yaşam Tarzı Nasıl Benimsenir?

Sürdürülebilir bir yaşam tarzı benimsemek, gezegenimizi korumak ve gelecek nesiller için daha iyi bir dünya bırakmak adına atabileceğimiz en önemli ad

Görüntüle
Bulutsu (Nebula) Nedir?

Bulutsu veya nebula (Latince "bulut"), uzayda bulunan devasa gaz (çoğunlukla hidrojen ve helyum) ve toz bulutlarıdır. Bu bulutlar, sadece karanlık sil

Görüntüle
Neden Bazı Peynirler (Çedar Gibi) Eskidikçe Daha Keskinleşir?

Çedar, Parmesan veya Gravyer gibi bazı peynirlerin eskidikçe (olgunlaştıkça) lezzetlerinin daha keskin ve karmaşık hale gelmesi, peynirin içinde devam

Görüntüle
Sütün Pastörizasyonu Nedir ve Nasıl Yapılır?

Pastörizasyon, adını Fransız bilim insanı Louis Pasteur'den alan, bir gıda maddesini (genellikle süt gibi sıvıları) belirli bir sıcaklığa kadar ısıtıp

Görüntüle
Diego Maradona Kimdir?

Diego Armando Maradona, Arjantinli, birçok kişi tarafından Pelé ile birlikte tüm zamanların en iyi futbolcusu olarak kabul edilen, olağanüstü yeteneği

Görüntüle
Mevsimsel Duygudurum Bozukluğu (SAD) Nedir?

Mevsimsel Duygudurum Bozukluğu (İngilizce: Seasonal Affective Disorder - SAD), genellikle sonbahar ve kış aylarında ortaya çıkan ve ilkbahar ve yaz ay

Görüntüle
İnternet Nedir?

İnternet, dünya çapında milyonlarca bilgisayarı, sunucuyu ve diğer elektronik cihazı birbirine bağlayan, devasa ve küresel bir bilgisayar ağları ağıdı

Görüntüle