Wright Kardeşler Kimdir?
Orville ve Wilbur Wright, Amerikalı iki kardeş olup, 17 Aralık 1903 tarihinde, dünyanın ilk başarılı, motorlu, kontrol edilebilir ve havadan ağır uçağını icat edip uçurarak, insanlık tarihinde yeni bir çağ açan mucitlerdir.
Bisiklet Dükkanından Gökyüzüne: Wright Kardeşler, birer mühendis veya bilim insanı değildi; Ohio, Dayton'da bir bisiklet dükkanı işletiyorlardı. Ancak, uçmaya karşı derin bir tutkuları vardı. O dönemin diğer havacılık öncülerinin aksine, sorunun sadece bir motor takıp yeterli kaldırma kuvveti elde etmek olmadığını fark ettiler. Onlar için asıl sorun, uçağın havada nasıl "kontrol edileceği" idi.
Üç Eksenli Kontrol: İcatlarının temelindeki deha, bir uçağı havada dengeli bir şekilde tutmak ve yönlendirmek için gereken "üç eksenli kontrol" sistemini geliştirmeleridir. Bisiklet tamir ederken edindikleri denge ve kontrol konusundaki tecrübelerini, uçak tasarımına uyguladılar. 1. Kanat Çarpıtma (Wing Warping): Uçağın sağa-sola yatışını (roll) kontrol etmek için, kanatların uçlarını zıt yönlerde bükerek kaldırma kuvvetini değiştirdiler. Bu, modern uçaklardaki "aileron"ların atasıdır. 2. İrtifa Dümeni (Elevator): Uçağın burnunu yukarı-aşağı hareket ettirmeyi (pitch) sağladılar. 3. Yön Dümeni (Rudder): Uçağın sağa-sola dönmesini (yaw) kontrol ettiler. Bu üç kontrolü birleştirmek, bir uçağı ilk defa tam anlamıyla yönetilebilir kıldı.
Tarihi Uçuş: Yüzlerce planör denemesinden sonra, kendi hafif motorlarını ve pervanelerini de tasarlayan kardeşler, 17 Aralık 1903'te, Kuzey Karolina, Kitty Hawk'ta, "Wright Flyer I" adını verdikleri uçakla tarih yazdılar. İlk uçuşu Orville yapmış ve 12 saniye boyunca havada kalarak 37 metrelik bir mesafe kat etmiştir. O gün yaptıkları dört uçuştan en uzunu, Wilbur'un yaptığı 59 saniyelik uçuştur. Bu mütevazı başlangıç, modern havacılık çağını başlatmıştır.