Göz Rengi Nasıl Belirlenir ve Neden Bazı İnsanların Gözleri Mavidir?

Göz rengi, gözün renkli kısmı olan iristeki "melanin" adlı pigmentin miktarı ve dağılımı tarafından belirlenir. İrisin en arkasındaki katmanda herkeste (mavi gözlüler dahil) bol miktarda melanin bulunur. Göz rengini asıl belirleyen ise irisin ön katmanındaki (stroma) melanin miktarıdır. Kahverengi gözlü insanlarda, bu ön katmanda çok fazla melanin vardır. Bu melanin, göze giren ışığın büyük bir kısmını emer ve gözün kahverengi görünmesine neden olur.

Mavi gözlerde ise durum tamamen farklıdır; çünkü mavi pigment diye bir şey yoktur. Mavi gözlü insanların irisinin ön katmanında neredeyse hiç melanin bulunmaz. Bu durumda, göze giren ışık melaninsiz stroma katmanına çarptığında, tıpkı gökyüzünde olduğu gibi "Tyndall etkisi" veya "Rayleigh saçılımı" adı verilen bir olay gerçekleşir. Bu katman, mavi gibi kısa dalga boylu ışıkları saçarken, uzun dalga boylu ışıkların geçmesine izin verir. Saçılan bu mavi ışık, gözden geri yansır ve gözün mavi görünmesine neden olur. Yeşil ve ela gözler ise, ön katmandaki düşük melanin miktarı ile ışık saçılımının bir kombinasyonu sonucu ortaya çıkar.

Kelimeler: göz rengi, melanin, genetik, biyoloji, insan vücudu, mavi göz