"İkili Çıkmaz" (Catch-22) Durumu Nedir?

"İkili çıkmaz" veya Catch-22, Joseph Heller'in aynı adlı romanından türeyen ve bir bireyin, çelişkili ve mantıksız kurallar nedeniyle, içinden çıkmasının imkansız olduğu bir paradoksal durumu veya ikilemi tanımlayan bir ifadedir.

Romandaki klasik örnek, II. Dünya Savaşı sırasında görev yapan bir bombardıman pilotu olan Yossarian'ın durumudur. Kurala göre, tehlikeli uçuş görevlerinden muaf tutulmak için bir askerin "deli" olduğuna dair bir rapor alması gerekir. Ancak, aynı kuralın bir de "püf noktası" (catch) vardır: Eğer bir asker, kendi can güvenliği için endişe duyarak uçuş görevlerinden muaf tutulmayı talep ediyorsa, bu onun akıl sağlığının yerinde olduğunun bir kanıtıdır. Dolayısıyla, sadece deli olanlar görevden alınabilir, ama deli olduğunu kanıtlamak için talepte bulunan herkesin aslında akıllı olduğu varsayılır. Bu nedenle, görevden kaçmanın hiçbir yolu yoktur. Günlük dilde Catch-22, "İş bulmak için deneyime ihtiyacım var, ama deneyim kazanmak için işe ihtiyacım var" gibi, bir sorunun çözümünün, sorunun kendisi tarafından engellendiği, içinden çıkılmaz durumları ifade etmek için kullanılır.

Kelimeler: catch-22, ikili çıkmaz, paradoks, joseph heller, mantık, felsefe, edebiyat

İlgini Çekebilir

Negatif Düşüncelerden Kurtulma Yolları

Negatif düşünceler, zihninizi meşgul edebilir, ruh halinizi olumsuz etkileyebilir ve yaşam kalitenizi düşürebilir. Bu düşünce kalıplarından kurtulmak,

Görüntüle
Kuyruklu Piyano (Grand Piano) Mekanizması Nasıl Çalışır?

Kuyruklu piyano, bir tuşa basıldığında, karmaşık bir kaldıraç, manivela ve yay sistemini harekete geçirerek bir telin titreşmesini ve ses üretmesini s

Görüntüle
Schrödinger'in Kedisi Düşünce Deneyi Nedir?

Schrödinger'in Kedisi, Avusturyalı fizikçi Erwin Schrödinger tarafından 1935'te ortaya atılan, kuantum mekaniğinin tuhaf ve sezgilere aykırı doğasını,

Görüntüle
Bulutsu (Nebula) Nedir?

Bulutsu veya nebula (Latince "bulut"), uzayda bulunan devasa gaz (çoğunlukla hidrojen ve helyum) ve toz bulutlarıdır. Bu bulutlar, sadece karanlık sil

Görüntüle
Bir Maçtan Daha Fazlası: Derbi Maçlarının Anlamı Nedir?

Derbi, futbolda aynı şehrin veya aynı bölgenin iki rakip takımı arasında oynanan, genellikle yüksek tansiyonlu ve özel bir anlam taşıyan maçlara veril

Görüntüle
Kediler Renk Körü müdür?

Kedilerin tamamen siyah beyaz gördüğü yaygın bir yanılgıdır. Kediler renk körü değildir, ancak renkleri insanlardan çok daha farklı bir şekilde algıla

Görüntüle
Dijital Fotoğraf Makineleri Görüntüyü Nasıl Oluşturur?

Dijital fotoğraf makineleri, görüntüyü filme kaydetmek yerine, ışığı elektronik veriye dönüştüren bir sensör kullanarak çalışır. Bu süreç birkaç temel

Görüntüle
Sanatta "Soyut Dışavurumculuk" (Abstract Expressionism) Akımı Nedir?

Soyut Dışavurumculuk, II. Dünya Savaşı'ndan sonra, özellikle 1940'lar ve 1950'lerde New York'ta ortaya çıkan ve Amerikan sanatının uluslararası alanda

Görüntüle
Yerin Derinliklerinden Gelen Öfke: Volkanik Patlama

Volkanik patlama, Dünya'nın mantosundan gelen erimiş kaya (magma), gazlar ve küllerin, bir yanardağın ağzından veya çatlaklarından yeryüzüne şiddetli

Görüntüle
Bir İçecek Sifonu Nasıl Çalışır?

Bir içecek sifonu (soda sifonu gibi), gazlı bir içeceği basınç altında tutarak ve istendiğinde dağıtarak çalışır. Temel olarak bir basınçlı kap, bir d

Görüntüle