"İskorbüt" Hastalığı Neydi ve Nasıl Çözüldü?
İskorbüt, vücutta yeterli C vitamini (askorbik asit) alınmamasından kaynaklanan ciddi ve potansiyel olarak ölümcül bir hastalıktır. Özellikle Keşifler Çağı'nda, aylarca denizde kalan ve taze meyve ve sebze tüketemeyen denizciler arasında yaygın bir sorundu.
C vitamini, vücudun "kollajen" üretmesi için hayati öneme sahiptir. Kollajen, cilde, kan damarlarına, kemiklere ve diş etlerine yapısını ve gücünü veren temel bir proteindir. C vitamini eksikliğinde, vücut etkili bir şekilde kollajen üretemez. Bu durum, dokuların zayıflamasına ve parçalanmasına yol açar. İskorbüt hastalığının belirtileri arasında diş eti kanaması ve şişmesi, dişlerin dökülmesi, ciltte kolayca morarma, yaraların iyileşmemesi, eklem ağrıları ve aşırı yorgunluk bulunur. Hastalığın çözümü, 18. yüzyılda İskoç doktor James Lind tarafından bulundu. Lind, yaptığı klinik bir deneyle, narenciye (portakal ve limon) tüketen iskorbüt hastası denizcilerin hızla iyileştiğini kanıtladı. Bu keşif, gemilere limon suyu veya lahana turşusu gibi C vitamini kaynaklarının yüklenmesini sağlayarak on binlerce denizcinin hayatını kurtardı.
Kelimeler: iskorbüt, c vitamini, james lind, tıp tarihi, denizcilik, sağlık, kollajen
İlgini Çekebilir
Kanallardaki "Gemi Asansörü" (Canal Lock) Sistemi Nasıl Çalışır?
Kanal havuzu veya gemi asansörü (canal lock), nehir ve kanallarda, farklı su seviyelerine sahip iki su yolu arasında gemilerin ve teknelerin geçişini
GörüntüleFiber Optik Kablolar Veriyi Işıkla Nasıl İletir?
Fiber optik kablolar, veriyi elektrik sinyalleri yerine ışık pulsları (sinyalleri) halinde ileterek çalışır. Bu teknoloji, "tam iç yansıma" adı verile
GörüntüleMonitörde "Yenileme Hızı" (Hz) Nedir?
Yenileme hızı (Refresh Rate), bir monitör ekranının saniyede kaç kez yenilendiğini veya güncellendiğini belirten bir ölçü birimidir ve Hertz (Hz) ile
Görüntüle"Hızlı Hücum" (Fast Break) Nedir?
"Hızlı hücum" (Fast break), hentbolda bir takımın, savunmadayken topu kazandıktan hemen sonra, rakip takım savunmaya yerleşme fırsatı bulamadan, çok h
GörüntüleEvde Kendi Bitkisel Şampuanınızı Nasıl Yaparsınız?
Kimyasal içerikli şampuanlar yerine, evde doğal malzemelerle kendi şampuanınızı hazırlamak, saçınız için daha sağlıklı ve çevre dostu bir alternatifti
GörüntüleNeden Parmaklarımız Suda Kalınca Buruşur?
Parmakların suda buruşmasının, eskiden sanıldığı gibi derinin su emerek şişmesinden kaynaklanmadığı artık biliniyor. Bu, aslında otonom sinir sistemi
GörüntüleNeden Bazı Sesler Bizi Bu Kadar Rahatsız Eder? (Örn: Tırnağın Tahtaya Sürtmesi)
Tırnağın kara tahtaya sürtmesi veya çatalın tabağa gıcırdaması gibi bazı seslerin yarattığı o yoğun rahatsızlık hissi, beynimizin belirli frekanslara
GörüntüleVenüs Nedir?
Venüs, Güneş Sistemi'nde Güneş'e en yakın ikinci gezegendir. Boyut ve kütle olarak Dünya'ya çok benzediği için sık sık "Dünya'nın kardeş gezegeni" ola
GörüntüleAmbulans Sireninin Sesi Yanımızdan Geçerken Neden Değişir?
Ambulans veya polis aracı gibi hareketli bir siren kaynağının sesi, bize yaklaşıp bizden uzaklaşırken perdesinin (tizliğinin) değişmesi olayına "Doppl
GörüntüleII. Dünya Savaşı'nın "Hayalet Ordusu" (Ghost Army) Aldatmacası Nedir?
"Hayalet Ordu", II. Dünya Savaşı sırasında, ABD Ordusu'nun, Müttefik kuvvetlerin gerçek gücünü ve konumunu Nazi Almanyası'ndan gizlemek için kullandığ
Görüntüle