"Karanlık Enerji" Nedir?
Karanlık enerji, evrenin genişlemesinin sadece devam etmesini değil, aynı zamanda "hızlanarak" genişlemesini sağladığı düşünülen, varsayımsal ve gizemli bir enerji formudur. Evrenin toplam kütle-enerji yoğunluğunun en büyük bileşeni olup, yaklaşık %68'ini oluşturduğu tahmin edilmektedir.
Keşfi: Beklenmedik Gözlem: 1990'ların sonlarına kadar, bilim insanları, evrendeki tüm maddenin kütle çekim etkisi nedeniyle, evrenin genişleme hızının zamanla yavaşlaması gerektiğini düşünüyorlardı. Ancak, 1998'de iki ayrı gökbilimci ekibi, çok uzaktaki Tip Ia süpernovaları gözlemleyerek, bu beklentinin tam tersini keşfettiler. Gözlemler, uzak galaksilerin, olması gerekenden daha sönük göründüğünü, yani bizden "beklenenden daha hızlı" uzaklaştıklarını gösterdi. Bu, evrenin genişlemesinin yavaşlamak yerine, hızlandığı anlamına geliyordu.
İtici Bir Güç: Bu hızlanan genişlemeyi açıklamak için, kütle çekiminin "içeri çeken" etkisine karşı koyan, uzayın kendisinden kaynaklanan, "dışarı iten" bir tür enerji olması gerektiği fikri ortaya atıldı. İşte bu bilinmeyen ve itici güce "karanlık enerji" adı verildi. Karanlık enerji, uzayın dokusunun kendisinin bir özelliği gibi davranır; uzay genişledikçe, daha fazla karanlık enerji ortaya çıkar ve bu da genişlemeyi daha da hızlandırır.
Ne Olduğu Bilinmiyor: Karanlık maddenin ne olduğu gibi, karanlık enerjinin de tam olarak ne olduğu, modern fiziğin en büyük bilmecelerinden biridir. En önde gelen teori, onun, Einstein'ın genel görelilik denklemlerine eklediği, ancak daha sonra "en büyük hatam" dediği "kozmolojik sabit" ile ilişkili olabileceğidir. Bu, boş uzayın kendisinin bir içsel enerjisi olduğu anlamına gelir. Karanlık enerjinin doğasını anlamak, evrenin nihai kaderini (sonsuza dek genişleyip soğuyacak mı, yoksa bir gün parçalanacak mı) anlamak için kritik öneme sahiptir.