Yağmur Sonrası Toprak Kokusu (Petrikor) Neden Olur?

"Petrikor" olarak bilinen o kendine has yağmur sonrası toprak kokusu, aslında üç farklı kaynağın birleşiminden oluşur. Bu kokunun ana bileşeni, toprakta yaşayan "aktinobakteri" adlı bir bakteri türü tarafından üretilen "geosmin" adlı bir bileşiktir.

Kuru havalarda bu bakteriler geosmin üretir. Yağmur yağdığında, yere düşen damlalar topraktaki küçük hava kabarcıklarını hapseder. Bu kabarcıklar daha sonra aerosoller şeklinde yüzeye fırlar ve geosmin moleküllerini havaya taşır. İkinci olarak, bitkilerin kurak dönemlerde salgıladığı ve kayalarda biriken bitkisel yağlar da yağmurla birlikte havaya karışır. Üçüncü ve daha keskin koku ise şimşeklerin havadaki azot ve oksijeni ayırmasıyla oluşan ve yağmurla yeryüzüne inen "ozon"dan gelir. Bu üçünün birleşimi o tanıdık ve ferahlatıcı kokuyu yaratır.

Kelimeler: petrikor, toprak kokusu, yağmur, geosmin, aktinobakteri, kimya, meteoroloji, doğa