Neden Bazı Yiyecekler Pişince Yumuşarken (Patates) Bazıları Sertleşir (Yumurta)?
Bu zıt gibi görünen etkilerin nedeni, yiyeceklerin farklı kimyasal yapılara sahip olması ve ısının bu yapılar üzerindeki farklı etkileridir. Patates gibi sebzeler, büyük ölçüde nişasta ve selülozdan (hücre duvarları) oluşur. Isıtıldığında, nişasta molekülleri suyu emer ve şişer (jelatinleşme), hücre duvarları ise zayıflar ve parçalanır. Bu, patatesin yumuşak ve kolay ezilebilir bir doku kazanmasına neden olur.
Yumurta ise büyük ölçüde proteinlerden (özellikle yumurta beyazındaki ovalbumin) oluşur. Çiğ haldeyken bu proteinler karmaşık, katlanmış bir yapıya sahiptir. Yumurta ısıtıldığında, bu proteinler "denatüre olur", yani doğal katlanmış yapıları bozulur ve açılır. Açılan bu protein zincirleri daha sonra birbirine karışır ve yeni, kalıcı bağlar oluşturarak sıkı bir ağ meydana getirir. Bu ağ, suyu hapseder ve yumurtanın katılaşmasına, yani sertleşmesine neden olur. Etin pişerken sertleşmesi de benzer bir protein denatürasyonu ve koagülasyonu sürecidir.